در صورتی که حقوق مردم در نهادهای دولتی دست کم گرفته و نادیده گرفته شود، دیوان عدالت اداری به منظور رسیدگی به این نوع موارد وظایف مهمی را بر عهده دارد. دیوان عدالت اداری بر اساس قانون اساسی، به منظور رسیدگی به شکایات و اعتراضات مردم نسبت به اقدامات دولت و مأموران آن تشکیل شده است. این دیوان مسئولیت‌های گسترده‌ای را بر عهده دارد از جمله رسیدگی به شکایات استخدامی علیه دولت و تضییع حقوق کارمندان، اعتراضات به مقررات و نظامات دولتی، رسیدگی به اعتراضات از آراء مراجع شبه قضایی و شکایات از اقدامات و تصمیمات دولت و ماموران آن این دیوان، به عنوان مرجع اصلی و حیاتی برای حفظ حقوق شهروندان در برابر دولت و نهادهای اداری تلقی می‌شود.
حال که به شرح اهمیت و وظایف این نهاد پرداختیم اکنون میخواهیم ببنیم که چگونه باید در این نهاد شکایت کنیم؟ نحوه طرح شکایت در این نهاد چگونه است؟
چگونه در دیوان عدالت اداری شکایت کنیم؟
نحوه شکایت در دیوان عدالت اداری یک فرآیند حساس و پیچیده است که نیازمند دقت و مراقبت کامل است. بر اساس ماده ۱۶ قانون دیوان عدالت اداری، شخص متقاضی باید ابتدا یک دادخواست ، تهیه و به دیوان ارائه دهد. این دادخواست باید شامل مشخصات شاکی و طرف مقابل، موضوع شکایت و خواسته، شرح دقیقی از اتهامات و ادله مورد استناد، و مدارک مربوطه باشد.
برای مثال، فرض کنید شخصی به نام آرمان مهرانی می‌خواهد در مورد عدم پرداخت حقوق خود توسط یک سازمان دولتی شکایت کند. دادخواست او باید شامل موارد زیر باشد:
- مشخصات شاکی (آرمان مهرانی): شامل نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه یا کد ملی، آدرس، شماره تماس، و سایر اطلاعات شناسایی شاکی.
- مشخصات طرف مقابل (سازمان دولتی): شامل نام واحد یا سازمان، آدرس، شماره تماس، و سایر اطلاعات مورد نیاز.
- موضوع شکایت: باید به طور دقیق مشخص شود که شاکی چه موضوعی را اعتراض می‌کند؛ مثلاً عدم پرداخت حقوق.
- خواسته: شاکی باید بیان کند که چه اقدامی از دیوان عدالت اداری می‌خواهد؛ برای مثال، درخواست پرداخت حقوق
- شرح دقیق از اتهامات و ادله مورد استناد: شاکی باید توضیح دهد که چگونه و به چه دلیل سازمان دولتی عمل نامناسبی انجام داده است و از چه ادله‌ای برای اثبات این ادعا استفاده می‌کند؛ مثلاً ارائه فیش حقوقی و مدارک مربوطه.
- مدارک مربوطه: هرگونه مدرک مهم و قابل اثباتی که ادعاهای شاکی را تأیید کند باید به دادخواست اضافه شود؛ مثلاً فیش حقوقی، نامه‌ها یا ایمیل‌های تبادل شده با سازمان دولتی، و غیره
ترکیب و نگارش صحیح دادخواست بسیار حیاتی است؛ زیرا هرگونه ابهام ممکن است منجر به اخطاریه از سوی دیوان شود و شاکی را ملزم به رفع آن کند. بنابراین، نیاز است که دادخواست به گونه‌ای نوشته شود که هیچ ابهامی در آن وجود نداشته باشد و مطالب به صورت روشن و صریح ارائه شود.
شکایت خود را به کجا ارایه دهیم ؟
در گذشته، نحوه شکایت به دیوان عدالت اداری به صورت حضوری یا ارسال شکایت توسط پست الکترونیکی یا پست سفارشی بود. همچنین، مراجعه حضوری به یکی از شعب دیوان عدالت اداری در مراکز استان نیز روش دیگری برای ارائه شکایت به دیوان بود
اما اکنون، سامانه ساجد دیوان عدالت اداری با فراهم کردن امکان ثبت دادخواست در دیوان، نحوه شکایت به دیوان عدالت اداری را تسهیل کرده است. افراد می‌توانند با پرداخت هزینه شکایت، به صورت غیرحضوری و آنلاین، شکایت خود را ثبت نمایند.
فرآیند ثبت شکایت در سامانه ساجد
به منظور ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری از طریق سامانه ساجد، ابتدا باید متقاضی در سامانه ثنا ثبت نام کرده و هویت خود را احراز کند. پس از آن، با استفاده از رمز عبور سامانه ثنا، فرآیند ثبت نام در سامانه ساجد دیوان عدالت اداری انجام می‌شود که در ادامه مراحل نحوه شکایت در دیوان عدالت اداری را توضیح خواهیم داد:
جستجوی سایت دیوان عدالت اداری: ابتدا در مرورگر عبارت “ثبت شکایت دیوان عدالت اداری” را جستجو کرده و به سایت به نشانی sajed.divan-edalat.ir وارد شوید.
انتخاب گزینه ثبت نام در سامانه: در صفحه اصلی سایت، گزینه “ثبت نام در سامانه” را انتخاب کنید.
تکمیل اطلاعات: در صفحه ثبت نام، مشخصات متقاضی را به دقت تکمیل کرده و کد ثنا را وارد کنید.
ورود به سامانه ساجد: پس از انجام ثبت نام، مجددا به سامانه ساجد به نشانی sajed.divan-edalat.ir وارد شده و با استفاده از نام کاربری (کد ملی) و رمز عبور دریافتی، وارد حساب کاربری خود شوید.
نتخاب گزینه ثبت شکایت: در صفحه شروع، گزینه ثبت شکایت یا دادخواست مورد نظر خود را انتخاب کنید.
تکمیل اطلاعات شکایت: پس از انتخاب گزینه مربوط به شکایت، اطلاعات قانونی مربوط به شکایت خود را وارد کنید، مانند سمت درخواست دهنده، شماره دادنامه، تاریخ صدور رای مورد شکایت، و شماره پرونده.
شرح شکایت و آپلود مدارک: در کادر مربوطه، شرح دقیقی از شکایت و ادله مورد استناد را تایپ کنید و مدارک مورد نیاز را آپلود کنید
ذخیره و ارسال شکایت: در آخرین مرحله، پس از تکمیل اطلاعات شکایت، گزینه ذخیره را انتخاب کنید و اطلاعات مربوطه را یادداشت کنید تا برای پیگیری آینده استفاده شود.
با انجام این مراحل، شکایت شما به دیوان عدالت اداری ثبت می‌شود و فرآیند رسیدگی به آن آغاز می‌شود.
مهلت قانونی طرح شکایت در دیوان عدالت اداری
هرگاه شخص مراحل شکایت خود را آغاز کرده و رای بدوی صادر شده باشد، این رای می‌تواند برای اشخاص مقیم ایران به مدت ۲۰ روز و برای اشخاص خارج از ایران به مدت ۲ ماه، قابل تجدید نظر باشد.
در صورتی که رای صادر شده، شامل جهات و مواردی برای اعاده دادرسی باشد، می‌توان درخواست اعاده دادرسی را مطرح نمود و مهلت آن نیز ۲۰ روز است.
اگر شاکی تصمیم به دعوت شخص ثالثی برای دادرسی دارد، می‌تواند شکایت جلب شخص ثالث را تا ۱ ماه پس از ثبت دادخواست اصلی، طرح کند.
مهلت طرح شکایت ورود شخص ثالث به دیوان عدالت اداری یک ماه است. این شکایت در مواردی که شخص ثالث، حاضر شدن خود را در دادگاه برای احقاق حقوق یکی از طرفین شکایت لازم می‌داند، مطرح می‌شود
در صورتی که شخص ثالث ذینفع دعوی باشد و رای دیوان بدون حضور آن شخص صادر شود، او می‌تواند تا ۲ ماه پس از اعلام رای، به رای صادر شده از دیوان عدالت اداری شکایت کند
سخن پایانی
در این مقاله، سعی کردیم تا شمارا با موارد شکایت در دیوان عدالت اداری، مهلت ثبت شکایت در این دیوان و روند ثبت شکایت و مراحل آن آشنا کنیم. اما در هر صورت ارائه دادخواست و ارجاع به مراجع قانونی نیازمند دریافت مشاوره از وکلای ماهر است. در صورت نیاز به مشاوره تخصصی همین الان با موسسه حقوقی دادخواهان مجد تماس بگیرید.
