مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی شهرداری

شهرداری یک نهاد محلی است که در سطح شهر یا شهرستان فعالیت می‌کند و مسئولیت مدیریت و اجرای امور شهری و خدمات عمومی در آن منطقه را بر عهده دارد. وظایف شهرداری شامل برنامه‌ریزی، اجرا، نظارت و پایش امور شهری، ایجاد و توسعه زیرساخت‌های شهری، ارائه خدمات عمومی مانند پسماند، آب و فاضلاب، پارک‌ها و فضای سبز، نظارت بر ساخت و سازها، حمل‌ونقل عمومی، آتش‌نشانی، پلیس شهری و سایر خدمات اجتماعی و فرهنگی است.

با این وجود گاهی مقامات و مامورین شهرداری، از حدود قانونی خود بیرون می‌روند و باعث وارد آمدن زیان به شهروندان می‌شوند. در چنین شرایطی، متضررین حق شکایت از شهرداری را به دنبال دارند، طبق مقررات مربوطه. اما باید توجه داشت که روش‌های شکایت از شهرداری، یکنواخت و ثابت نیست و به موضوع شکایت بستگی دارد؛ ممکن است در مراجع مختلف قضایی و اداری، به روش‌های اینترنتی یا حضوری صورت گیرد. همچنین، پیگیری این شکایت نیز بسته به مرجع مختلف، متفاوت است.

به اهمیت این موضوع، در این مقاله به طور جامع پرداخته خواهد شد. در ابتدا، مراجع شکایت از شهرداری و سامانه‌های مرتبط با آن را معرفی خواهیم کرد. در ادامه، نحوه شکایت از شهرداری در دیوان عدالت اداری، وزارت کشور، و استانداری‌ها و نحوه پیگیری آن را تشریح خواهیم نمود.

دلایل شکایت از شهرداری

شهرداری، براساس قوانین و مقررات مربوطه، مسئولیت‌های مهمی را در اداره و اجرای امور شهری برعهده دارد. اگر شهرداری از انجام وظایف خود دوره‌ و به شکلی که منجر به تحمیل خسارت‌های مالی یا جانی به افراد شود، می‌توان شکایت از آن کرد. دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند انگیزه‌ی طرح شکایت از شهرداری را فراهم کند.

یکی از این دلایل می‌تواند تصاحب غیرقانونی ملک و زمین شخص با هدف گسترش خیابان‌ها باشد. اگر شهرداری بدون رعایت قوانین و بدون رضایت صاحبان ملک، به تصاحب ملک یا زمین بپردازد و این کار باعث تحمیل خسارت مالی و جانی به آنها شود، فرد متضرر حق دارد که شکایت خود را مطرح کند.

همچنین، اخذ عوارض از شهروندان نیز از وظایف شهرداری است، اما ممکن است شهرداری به نقض قوانین و مقررات بپردازد و مقدار عوارض دریافتی را به دلیل دلایل نامشروع افزایش دهد. در این شرایط، افراد متضرر می‌توانند اقدام به طرح شکایت کنند و حق خود را جلب کنند.

به طور کلی، تحمیل خسارت‌های مالی و جانی به افراد، تصاحب ملک‌ها یا زمین‌ها به صورت غیرقانونی، و نقض قوانین و مقررات مربوطه تنها برخی از دلایلی هستند که می‌تواند شرایط را برای طرح شکایت از شهرداری فراهم کند.

مرجع صالح برای شکایت از شهرداری

شهرداری، یک نهاد عمومی غیر دولتی بوده که برای انجام امور مربوط به شهرها و اداره این امور، تشکیل شده و تحت نظر شهردار اداره می گردد. نظارت بر ساخت و ساز در محدوده شهرها، صدور پروانه ساختمان، پاکیزه نگه داشتن معابر عمومی شهر، دفع زباله های شهری و دریافت عوارض از شهروندان، از مهم ترین وظایف و خدمات شهرداری ها می باشد.

اما گاهی، مقامات و مامورین شهرداری، در انجام وظایف خود، از چهارچوب مقرر قانونی، خارج شده و با تجاوز به حقوق قانونی اشخاص، موجب وارد آمدن زیان به آنها می گردند. در این موارد، متضررین از اقدامات خلاف قانون شهرداری، حق شکایت از شهرداری، مطابق مقررات نحوه شکایت از شهرداری را خواهند داشت.

شکایت از شهرداری، با توجه به موضوع شکایت، می تواند در مراجع مختلفی انجام گیرد که بر حسب مرجع انتخاب شده، نحوه شکایت از شهرداری، سامانه ثبت درخواست و نحوه پیگیری شکایت، متفاوت خواهد بود. مهم ترین مراجع شکایت از شهرداری، در کشور ما، عبارتند از:

دیوان عدالت اداری

در صورتی که شهروندان، قصد شکایت از اعمال و تصمیمات خلاف قانون شهرداری یا قصد ابطال مصوبات خلاف قانون شهرداری را داشته باشند، در این صورت، نحوه شکایت از شهرداری، از طریق ثبت شکایت در سامانه ثبت درخواست دیوان عدالت اداری بوده و پیگیری شکایت نیز از طریق همین سامانه، انجام خواهد گرفت.

اعتراض به آرای کمیسیون ماده 100 شهرداری، عدم صدور پروانه ساختمانی با وجود فراهم بودن شرایط قانونی و ابطال بدون مجوز پروانه های صادر شده از سوی شهرداری، از جمله مواردی است که در دیوان عدالت اداری، به آن، رسیدگی خواهد شد.

دادگاه کیفری

در مواردی که عمل خلاف قانون شهرداری، مطابق قوانین کیفری کشور، جرم محسوب شده و برای آن، مجازات، در نظر گرفته شدده باشد (مانند تصرف عدوانی)، نحوه شکایت از شهرداری، در دادسرا و دادگاه کیفری بوده که از طریق سامانه ثبت درخواست قوه قضائیه، یعنی سامانه عدل ایران، قابل ثبت و پیگیری خواهد بود.

سایر مراجع شکایت از شهرداری

علاوه بر دیوان عدالت اداری و دادگاه کیفری، شکایت از شهرداری، بابت تخلفات این نهاد از مقررات قانونی، در برخی دیگر از مراجع نیز امکان پذیر بوده که این مراجع، شامل وزارت کشور و استانداری مربوطه می باشد. نحوه شکایت از شهرداری، در وزارت کشور، از طریق سامانه ثبت درخواست وزارت کشور، بوده و در استانداری ها، به روش حضوری، خواهد بود. لازم به ذکر است که بر خلاف دیوان عدالت اداری، این مراجع، رایی صادر نکرده وصرفا به تخلف رسیدگی می نمایند.

سامانه‌های شکایت از شهرداری

با توجه به نوع تخلف و مرجع شکایت، نحوه ثبت درخواست و پیگیری آن متفاوت است. در این بخش، به معرفی سامانه‌های شکایت از شهرداری می‌پردازیم:

سامانه ساجد دیوان عدالت اداری (sajed.divan-edalat.ir):

این سامانه اصلی‌ترین مکان برای ثبت شکایت در مورد تصمیمات و اعمال خلاف قانون شهرداری است. برای ثبت شکایت و پیگیری آن، به این سامانه مراجعه کنید.

سامانه عدل ایران (adliran.ir):

در صورتی که شخص قصد شکایت از شهرداری برای جرم یا جرایمی که از سوی آن انجام شده، دارد، باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند. اگرچه ثبت شکایت از شهرداری در این سامانه ممکن نیست، اما پس از ثبت، پیگیری بعدی از طریق آن انجام می‌شود.

سامانه وزارت کشور (moi.ir):

در صورتی که تنها قصد گزارش تخلفات شهرداری از قوانین را دارید و به دریافت رای نیاز ندارید، می‌توانید از طریق سامانه ثبت درخواست وزارت کشور، شکایت خود را ثبت کنید.

 

مراحل و نحوه شکایت از شهرداری

اشخاصی که تصمیم به شکایت از شهرداری دارند، باید علاوه بر آشنایی با مراجع و سامانه‌های شکایت از شهرداری، به مراحل و نحوه شکایت نیز آشنا باشند تا بتوانند ادعاهای خود را به درستی ارائه دهند و حقوق قانونی خود را از شهرداری بگیرند. در ادامه، مراحل و نحوه شکایت از شهرداری توضیح داده شده است:

ورود به سامانه دیوان عدالت اداری:

ابتدا به آدرس سامانه ثبت درخواست دیوان عدالت اداری، یعنی sajed.divan-edalat.ir مراجعه کنید و نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید.

۱) ثبت دادخواست:

پس از ورود به سامانه، بر روی گزینه “ثبت دادخواست بدوی” کلیک کنید.

۲) تایید مقررات:

پس از مطالعه مقررات، بر روی دکمه “مطالعه کرده و با آن موافقم” کلیک کنید.

۳) وارد کردن اطلاعات:

در این مرحله، اطلاعات شخصی خود را وارد کنید و در صورت نیاز به اصلاح، اطلاعات را ویرایش کنید.

۴) شرح شکایت:

موضوع و شرح شکایت خود را در سامانه وارد کنید.

۵) تایید اطلاعات:

دادخواست خود را مطالعه کنید و در صورت تایید، بر روی دکمه “تایید اطلاعات و ادامه” کلیک کنید.

۶) پرداخت هزینه:

هزینه دادرسی را مشاهده کرده و پرداخت کنید.

۷) ثبت دادخواست:

پس از پرداخت هزینه، دادخواست شما در سامانه ثبت شده و می‌توانید برای پیگیری آن اقدام کنید.

از این پس، می‌توانید از سامانه برای پیگیری شکایت خود استفاده کنید و در صورت نیاز به مراجعه به دفاتر خدمات قضایی یا سامانه‌های دیگر، اقدام کنید.

 

شکایت از شهرداری در دیوان عدالت اداری

شکایت از شهرداری در دیوان عدالت اداری، به طور کلی، در دو مورد، قابل طرح می‌باشد: شکایت از اعمال خلاف قانون مامورین و مدیران شهرداری و شکایت برای ابطال مصوبات خلاف قانون شهرداری.

شکایت از اعمال خلاف قانون مامورین و مدیران شهرداری:

زیان دیدگان می‌توانند با ثبت دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی، شکایت خود را در یکی از شعب بدوی دیوان عدالت اداری مطرح کنند. رای دادگاه ممکن است قابل اعتراض باشد و در شعب تجدیدنظر دیوان مورد بررسی قرار گیرد.

شکایت برای ابطال مصوبات خلاف قانون شهرداری:

هر یک از شهروندان می‌توانند شکایت خود را برای ابطال مصوبات خلاف قانون شهرداری مطرح کنند و در برابر شکایت از اعمال خلاف قانون، هزینه دادرسی مورد نیاز نیست. این نوع شکایت در هیات عمومی دیوان عدالت اداری بررسی خواهد شد.

 

شکایت از شهرداری به وزارت کشور

شکایت از شهرداری به وزارت کشور، مانند شکایت از شهرداری به دیوان عدالت اداری، از طریق اینترنت و از طریق سامانه ثبت درخواست وزارت کشور امکان‌پذیر است. مراحل و نحوه انجام این عملیات به شرح زیر است:

• ابتدا مرورگر دستگاه خود را باز کرده و آدرس سامانه وزارت کشور، یعنیir را جستجو کنید تا وارد صفحه اصلی سایت شوید. سپس بر روی گزینه “میز خدمت” کلیک نمایید.
• در این مرحله، دکمه “ثبت نام” را که در بالای صفحه قرار دارد، انتخاب کنید. سپس اطلاعات خود را در فرم مربوطه وارد کرده و دکمه “ثبت نام” را بزنید.
• بعد از این مرحله، یک کد فعال‌سازی به شماره همراه شما ارسال می‌شود. پس از وارد کردن نام کاربری و رمز عبور و کد ارسالی، بر روی دکمه “فعال‌سازی” کلیک کنید.
• سپس مجدداً نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کرده و دکمه “ورود به سیستم” را بزنید.
• پس از ورود به حساب کاربری خود، بر روی گزینه “رسیدگی به شکایات” کلیک کنید.
• در صفحه جدید، “رسیدگی به شکایات از خانواده وزارت کشور” را انتخاب کنید.
• از قسمت “شکایت” در منوی سمت راست صفحه، بر روی گزینه “شکایت از واحدهای ستادی و اجرایی” کلیک کنید.
• در مرحله پایانی، با پر کردن فرم مربوطه، شکایت خود را از شهرداری به وزارت کشور ارسال کنید.

پس از ثبت شکایت، یک کد پیگیری برای آن صادر می‌شود که با استفاده از آن می‌توانید، شکایت خود را در سامانه ثبت درخواست وزارت کشور پیگیری نمایید.

 

شکایت از شهرداری در استانداری

شکایت از شهرداری در استانداری یک روند حضوری است که در حال حاضر امکان آن از طریق سامانه‌ای مانند “سامانه ثبت درخواست استانداری” وجود ندارد. برعکس دیوان عدالت اداری که ممکن است رای صادر کند، استانداری‌ها فقط به تخلفات شهرداری‌ها پاسخ می‌دهند و رای صادر نمی‌کنند. بنابراین، برای شکایت از شهرداری در استانداری، لازم است به صورت حضوری به دفتر استانداری مراجعه کرده و شکایت خود را مطرح کنید.

سخن پایانی

در این گفتار به تفصیل در مورد دلایل ،مرجع صالح برای رسیدگی و راه های شکایت از شهرداری پرداختیم.

بهتر است برای کسب اطلاعات دقیق تر و دریافت راهنمایی‌های حقوقی مربوط به شکایت از شهرداری، به وکیل یا مشاوران حقوقی متخصص مراجعه کنید. آن‌ها می‌توانند شما را در ارائه مشاوره‌های لازم و پاسخ به سوالاتتان در این زمینه یاری کنند. برای اطلاعات بیشتر و تعیین وقت مشاوره، می‌توانید با یکی از دفاتر حقوقی یا وکلا تماس بگیرید و از خدمات آنها بهره‌مند شوید.

برای دریافت مشاوره تخصصی همین الان باز موسسه حقوقی دادخواهان مجد تماس بگیرید.

سوالات متداول