یکی از چالش‌های اولیه که هر فردی در ابتدای اقدام به ارائه یا پیگیری یک دعوا مواجه می‌شود، تعیین موضوع مورد نظر و انتخاب نوع دعوایی است که می‌خواهد در پیگیری آن وارد شود. انتخاب موضوع مناسب و تشخیص نوع دعوا بسیار حیاتی است، زیرا معمولاً محکمه‌ها و دادگاه‌ها باید بر اساس نوع دعوایی، صلاحیت خود را تعیین کنند و این موضوع تاثیر مستقیمی بر پیشرفت و نتیجه نهایی دعوا دارد.
یکی از انواع دعاوی موجود در حقوق، دعاوی حقوقی است. دعاوی حقوقی، به مسائل و امور حقوقی و مدنی اشاره دارد که در قوانین مربوطه یعنی قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی بررسی و رسیدگی می‌شوند. موضوعات مورد بحث در دعاوی حقوقی از جمله تعیین حقوق و وظایف افراد، اجرای تعهدات قراردادی، خسارت‌ها و تخلفات حقوقی و… است. دعاوی حقوقی به عکس دعاوی کیفری که به جرم و مجازات مربوط می‌شوند، اشاره دارند.
افرادی که به دادگاه مراجعه می‌کنند تا دعوای حقوقی خود را ارائه دهند، افرادی هستند که اعتقاد دارند حقوقشان نقض شده است و می‌خواهند از طریق رسیدگی دادگاه به این دعوا، به حقوق خود دست یابند. در این مقاله، به معرفی دعاوی حقوقی و انواع آن میپردازیم.
دعاوی حقوقی کدام اند؟
دعاوی حقوقی ناشی از عدم آگاهی یا نقض حقوقی می‌باشند که موجب زیان و ضرر برای افراد می‌گردند. این دعاوی می‌توانند موضوعات مختلفی را شامل شوند، از جمله اختلافات مالی و مالکیتی تا مسائل مربوط به حقوق اشخاص.
دعاوی حقوقی عمدتاً به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند: دعاوی حقوقی مربوط به اموال و دعاوی حقوقی مربوط به اشخاص. در دعاوی حقوقی مربوط به اموال، موضوعاتی از قبیل اختلافات مربوط به مالکیت، قراردادها، مسائل مالی و دیگر موارد مشابه مورد بررسی قرار می‌گیرند. اما در دعاوی حقوقی مربوط به اشخاص، موضوعاتی مانند اختلافات خانوادگی، میراث، حضانت کودکان و سایر مسائل مربوط به حقوق اشخاصی بررسی و رسیدگی می‌شوند.
أنواع دعاوی حقوقی
در دنیای حقوق، دعاوی حقوقی به طور مداوم گسترده‌تر از دعاوی کیفری مورد بررسی قرار می‌گیرند، زیرا مردم در طول عمر خود با این نوع از دعاوی درگیر می‌شوند. دعاوی حقوقی زمانی به میان می‌آیند که افراد به وظایف خود عمل نکنند یا به نقض حقوق دیگران بپردازند.
در کل، دعاوی حقوقی شامل دعاوی مالی و غیرمالی است. در زیر به بررسی انواع دعاوی حقوقی میپردازیم:
دعاوی مالی:
این دسته شامل سه گروه است: اختلافات مالی عادی، اختلافات مالی در امور حسبی، و اختلافات مالی مربوط به مالک و مستأجر.
دعاوی مالی عادی:
- مطالبه خسارت به طور کلی
- مطالبه وجه اسناد تجاری مانند سفته، چک و غیره
- الزام به تنظیم سند رسمی ملک غیرمنقول
- الزام به تنظیم سند اتومبیل، تلفن و کشتی
- و…
دعاوی مالی در امور حسبی:
- تقسیم ترکه در صورت اختلاف در مالکیت
- مطالبه ارثیه از کسی که ارث نزد اوست
- الزام به فروش ترکه در صورت اختلاف در مالکیت
دعاوی مالی مربوط به موجر و مستأجر:
- مطالبه اجور معوق
- مطالبه سرقفلی مطابق ماده ۷۶ قانون روابط موجر و مستأجر
- تعدیل و افزایش اجاره بها و مطالبه ما به التفاوت آن
- مطالبه اجرت المثل
- مطالبه حق کسب و پیشه و تجارت به طور مستقل
دعاوی غیرمالی:
در این بخش، به تشریح دعاوی حقوقی غیرمالی میپردازیم. این دسته شامل دو زیربخش است: دعاوی غیرمالی ذاتی و دعاوی غیرمالی اعتباری.
دعاوی غیرمالی ذاتی:
در این دسته، دعاوی مرتبط با حقوق غیرمالی و حقوقی که از طبیعت مادی نیستند، مورد بررسی قرار می‌گیرند. به عنوان مثال:
- دعاوی زوجیت
- دعاوی ولایت و نسب
- دعاوی حجر
- و…
دعاوی غیرمالی اعتباری:
این نوع دعاوی، هر چند ذاتاً غیرمالی هستند، اما به دلایلی توسط قانونگذار به دسته دعاوی غیرمالی تقسیم شده‌اند. به عنوان مثال:
- خلع ید (در صورتی که مالکیت مورد نزاع نباشد)
- درخواست افراز
- تقسیم فروش مال مشاع
- و…
روند پیگیری و رسیدگی به دعوای حقوقی
در این قسمت، می‌خواهیم به روند پیگیری و رسیدگی به دعاوی حقوقی بپردازیم. این دعاوی با تقدیم دادخواست آغاز می‌شوند و برای رسیدن به مرحله رسیدگی در دادگاه، باید در ابتدا هزینه‌های مربوطه پرداخت شود. این هزینه‌ها شامل هزینه تمبر مالیاتی و هزینه ثبت دادخواست است که باید به صندوق دادگستری واریز شود.
هر پرونده یک شماره اختصاصی و یک شماره کامپیوتری دارد که به عنوان شماره ثبت پرونده شناخته می‌شود و طبق تاریخ تشکیل جلسه، به اطلاع افراد ابلاغ می‌شود. در ادامه، به مراحل ثبت‌نام در سامانه ثنا اشاره می‌کنیم. برای پیگیری این دعاوی، می‌توانید به تنهایی یا با کمک وکیل، در سامانه ثنا که در درگاه خدمات الکترونیک قضایی موجود است، ثبت‌نام کنید. اخیراً، به جای ابلاغات کاغذی، همه ابلاغات قضایی به صورت الکترونیکی در پنل کاربری شما در سامانه ثنا ارسال می‌شود که به‌عنوان ابلاغ حضوری محسوب می‌شود.
مراحل ثبت نام در سامانه ثنا
در این بخش، به مراحل ثبت‌نام در سامانه ثبت‌نام الکترونیک یا همان سامانه ثنا میپردازیم. برای شروع، باید وارد سامانه ثنا شوید و پس از بارگذاری درگاه مربوطه، بر روی گزینه ثبت‌نام شخص حقیقی کلیک کنید. در صفحه باز شده، اطلاعات شخصی خود را از جمله شماره ملی، تاریخ تولد، شماره سریال شناسنامه و کد امنیتی وارد کنید تا به مرحله بعدی بروید.
در مرحله بعد، اطلاعات شناسنامه‌ای خود را وارد کنید که شامل اطلاعاتی از قبیل شماره ملی، تاریخ تولد، نام و نام خانوادگی، نام پدر، تابعیت، شماره شناسنامه، محل صدور، دین، محل تولد، جنسیت و وضعیت تأهل است.
سپس، اطلاعات محل سکونت خود از جمله منطقه شهرداری و کد پستی را وارد کنید.
در مرحله بعد، عکس پرسنلی خود را در سامانه ثنا بارگذاری کنید. این آخرین مرحله از ثبت‌نام شماست. توجه داشته باشید که پس از اتمام ثبت‌نام، برای تأیید اطلاعات، باید به‌صورت حضوری به دفتر خدمات قضایی مراجعه کنید. مدارک مورد نیاز شامل شناسنامه، کارت ملی و کد پستی است.
پس از انجام عملیات ثبت‌نام در سامانه ثنا، باید دادخواست خود را توسط وکیل حقوقی تهیه و به ثبت دادگستری برسانید تا در جلسه رسیدگی به دادگاه مورد بررسی قرار گیرد. زمان و مکان جلسه را در پنل کاربری ثنا مشاهده کرده و در آن زمان و مکان حاضر شوید.
سخن پایانی
در این مقاله، به بررسی تعریف ، انواع دعاوی حقوقی و روش ثبت و پیگیری دعاوی حقوقی پرداختیم. دعاوی حقوقی را می‌توان به دو دسته اصلی، یعنی دعاوی مالی و دعاوی غیر مالی، تقسیم کرد. هر یک از این دسته‌ها شامل موضوعات و مسائل گوناگونی هستند که نیازمند رسیدگی و بررسی دقیق هستند. دعاوی غیر مالی همچنین به دو زیرگروه تقسیم می‌شوند: دعاوی غیر مالی ذاتی مانند دعاوی زوجیت، و دعاوی غیر مالی اعتباری مانند دعاوی خلع ید.
برای رسیدگی به این مسائل و طرح دعوا، همواره مشورت با وکیل و متخصصان حقوقی حیاتی است. شما می‌توانید با مشاوره وکلا و استفاده از خدمات مشاوره وکلای موسسه حقوقی دادخواهان مجد، به پیگیری و حل مسائل مختلف در زمینه‌های حقوقی مرتبط بپردازید. وکلای ما دارای تخصص و تجربه لازم در این زمینه هستند و می‌توانند به شما راهنمایی کامل و حرفه‌ای ارائه دهند. در صورت نیاز به دریافت مشاوره تخصصی همین الان با موسسه حقوقی دادخواهان مجد تماس بگیرید
