در ادامه سری مقالات زنجیره ای قرارداد های بانکی، در این مقاله به موضوع قرارداد اجاره به شرط تملیک خواهیم پرداخت. همانطور که در مقالات پیشین نیز اشاره کردیم، داشتن آگاهی نسبی در رابطه با انواع قرارداد میتواند از پیش آمدن دعاوی پولی و بانکی به صورت جدی پیش گیری نماید. بنابراین توصیه میکنیم این مطلب را تا انتها دنبال نمایید تا با ابعاد مختلف موضوع اجاره به شرط تملیک آشنا شوید.
همچنین در پایان مطلب، نمونه ای از قرارداد اجاره به شرط تملیک را ارائه نموده ایم که میتوانید با مطالعه آن با قالب کلی و نحوه نگارش این نوع قرارداد آشنا شوید.
⚖️ جهت مشاوره رایگان با وکیل قرارداد کلیک کنید! ⚖️
اجاره به شرط تملیک چیست؟
با توجه به شرایط کنونی جامعه و وقوع افزایش قیمت ها در بخش های مختلف، و از سوی دیگر عدم رشد درآمد عموم جامعه، قدرت خرید مردم افت محسوسی داشته است. با توجه به این شرایط، و اقتضای عموم جامعه، نهاد های حقوقی قرارداد جدیدی را به تصویب رساندند که در ادامه به تشریح آن خواهیم پرداخت.
قراداد اجاره به شرط تملیک قراردادی است که طی آن مستاجر با پرداخت مبلغی به موجر، مالی را از ایشان اجاره مینماید؛ به مرور زمان و با پرداخت اقساط مال (اجاره) و اتمام مدت قرارداد اجاره، مالکیت مال از مالک به مستاجر منتقل میشود.
این نوع قرارداد مناسب افرادی است که توانایی خرید نقدی مالی را ندارند اما میتوانند به مرور زمان و با پرداخت اقساط جزئی مبلغ معادل ارزش مال را بپردازند.
مثال مالک شدن مستاجر در اجاره به شرط تملیک
برای درک بهتر این موضوع که چگونه در این قرارداد اجاره ، مستاجر میتواند مالک شود یک مثال میزنیم. به عنوان مثال، مالک میتواند شرط کند که اگر مستاجر ماهیانه 50 میلیون تومان بپردازد، در پایان مدت قرارداد میتواند مالک ملک شود.
قرارداد منعقده فی ما بین موجر و مستاجر با این مضمون، یک قرارداد اجاره به شرط تملیک میباشد.
💡 بیشتر بخوانید: شیوه های نوین کلاهبرداری ملکی💡
کاربرد اجاره به شرط تملیک
این نوع قرارداد اجاره که در اروپا به عنوان قرارداد “اجاره فروش” شناخته میشود، قبل از انقلاب در قوانین حقوقی کشور شناسایی نشده بود و کاربردی نداشت. با گذر زمان خلع وجود چنین قانونی قابل حس بود و نهایتا اجاره به شرط تملیک به عنوان یک قرارداد قانونی پذیرفته شد.
قرارداد اجاره به شرط تملیک در موارد بیشماری کاربرد دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد. به طور کلیاین نوع قرارداد زمانی استفاده میشود که شخصی توانایی خرید نقدی مالی را ندارد و یا قصد دارد مدتی برای تست از آن مال استفاده کند.
- خرید خانه
- خرید مغازه یا دفتر
- خرید خودرو (عمدتا لیزینگ)
- خرید لوازم منزل مانند یخچال (عمدتا لوازم دسته دوم)
- خرید هر نوع مال دیگری ( منقول و غیر منقول)
انواع قرارداد اجاره به شرط تملیک
قراداد اجاره به شرط تملیک دو نوع میباشد که در ادامه به بررسی هر یک میپردازیم:
1. اجاره به شرط تملیک حالت اول: اجاره به شرط رضایت
با پایان یافتن مدت عقد اجاره به شرط تملیک در صورت رضایت مستاجر مالکیت وی بر عین مستاجره مستقر میگردد. در غیر این صورت مالکیت مستاجر بر عین مستاجره کان لم یکن محسوب میگردد.
به عنوان مثال، شخصی از یک شرکت لیزینگی طبق یک قرارداد اجاره به شرط رضایت خریداری میکند. فروشنده ابتدا خودرو را به عنوان اجاره در اختیار خریدار قرار میدهد و در مدت قرارداد، خریدار موظف است معادل ارزش کل خودرو را بپردازد. در پایان قرارداد اگر خریدار از خودرو رضایت داشته باشد، میتواند مالک خودرو باشد در غیر این صورت میتواند خودرو را تحویل فروشنده داده و اجاره های خود را باز پس گیرد.
2. اجاره به شرط تملیک حالت اول: اجاره به شرط نتیجه
در این نوع قرارداد اجاره به شرط تملیک که رواج بیشتری در جامعه دارد، فروشنده یا خریدار شروطی را مطرح میکنند و در صورت به نتیجه رسیدن تمام شروط، بعد از اتمام قرارداد، مستاجر میتواند مالک عین مستاجره شود. به عنوان مثال، فردی قصد دارد تا ملکی را به قرارداد اجاره به شرط تملیک خریداری نماید. خریدار شرط میکند که اگر تا پایان مدت قرارداد و انتقال مالکیت، عین مستاجره در طرح شهرداری قرار نگرفت، بعد از پایان قرارداد وی باید مالک شود، در غیر این صورت، موجر یا فروشنده موظف است تمام اجاره های مستاجر را ه معادل ثمن خرید بوده را وی ایشان عودت دهد.
سوال مهم : اجاره به شرط تملیک عقدلازم است یا عقد جایز؟
قرارداد اجاره به شرط تملیک، در هر دو حالت آن یک عقد لازم میباشد. به این معنا که هیچ یک از طرفین حق فسخ آن را ندارند مگر با رعایت بند های درج شده در قرارداد مبنی بر شرایط فسخ.
💡بیشتر بخوانید: عقد لازم و عقد جایز چیست؟ 💡
شرایط فسخ اجاره به شرط تملیک
همانطور که پیش تر اشاره شد، اجاره به شرط تملیک نوعی قرارداد لازم میباشد. لذا هیچ یک از طرفین حق ندارند به ذلخواه و تصمیم خود نسبت به فسخ قرارداد اقدام نمایند. در ادامه به تشریح شرایط فسخ قرارداد اجاره به شرط تملیک خواهیم پرداخت.
1. فسخ قانونی
با فرض بیع بودن اجاره به شرط تملیک، خیار مجلس، خیار حیوان و خیار تاخیر را باید در آن در نظر گرفت. اما از آنجایی که ماهیت این قرارداد اجاره است، این نوع خیارات وارد آن نمیشود اما سایر خیارات حاکم بر قرارداد ها را میتوان برای آن متصور بود.
به عنوان مثال، اگر عین مستاجره ( مال تحت اجاره) در واقعیت با آنچه در قرارداد ذکر شده است مغایرت داشته باشد، مستاجر خیار فسخ را خواهد داشت.
2. فسخ قراردادی
علاوه بر موارد قانونی حق فسخ، طرفین قرارداد میتوانند با توافق یک دیگر بند هایی در ضمن عقد لازم اجاره به شرط تملیک اضافه نمایند که حق فسخ را برای هر یک از طرفین ایجاد میکند.
به عنوان مثال به گنجاندن بندی مبنی بر تاخیر در پرداخت اقساط، میتوان حق فسخ را برای موجر در نظر گرفت. به این شکل که اگر مستاجر در مدت زمان معین نسبت به پرداخت قسط خود اقدام ننماید، موجر میتواند قرارداد را فسخ نماید.
قرارداد اجاره به شرط تملیک با بانک
بسیاری از افراد سوال میپرسند که آیا امکان این میباشد که شخص حقیق با بانک قرارداد اجاره به شرط تملیک ببندد؟
پاسخ بله است. برای درک بیشتر این موضوع یک مثال میزنیم. فرض کنید شخصی قصد دارد برای خرید یک کارگاه تولیدی از بانک وام بگیرد. بانک در ازای وامی که در اختیار این شخص قرار میدهد، سند کارگاه را در رهن خود میگیرد. حال اگر وام گیرنده نسبت به پرداخت اقساط خود در زمان های مقرر ننماید، بانک حق فسخ قرارداد را خواهد داشت و همچنین میتواند کارگاه را به نفع خود توقیف نماید.
⚖️جهت مشاوره رایگان با وکیل بانکی کلیک کنید ⚖️
اما در صورتی که وام گیرنده به بند های قرارداد عمل نماید، در نهایت نسبت به فک رهن سند خود اقدام مینماید و مالک کارگاه میشود.
💡بیشتر بخوانید: فک رهن سند 💡
یک نکته راجع به وام
نمونه قرارداد اجاره به شرط تملیک
همانطور که در ابتدای مطلب نیز اشاره شد، در این بخش نمونه ای از قرارداد اجاره به شرط تملیک قرارداده شده است که شما میتواند به صورت رایگان دانلود نمایید.
وکیل حرفه ای قرارداد در تهران
همانطور که در این مقاله و مقالات قبلی اشاره شد، موضوعات حقوقی قراداد ها بسیار گسترده میباشد. از طرفی حساسیت قرارداد بعضا باعث میشود با یک اشتباه کوچک خسارات بزرگی ایجاد شود.
موسسه حقوقی دادخواهان مجد ایرانیان، به عنوان یکی از برترین موسسات حقوقی تهران، با در اختیار داشتن وکلای مجرب و خبره، آماده است تا در زمینه های مختلف حقوقی مانند، دعوای ملکی، دعاوی بانکی، تنظیم قرارداد، مهاجرت، دعاوی خانواده و … به موکلین عزیز خدمت رسانی نماید.
