تقریبا همه اسم سفته را شنیده‌ایم. اما آیا واقعا میدانیم سفته چیست؟ یا اینکه حتی چگونه میتوان سفته را نقد کرد؟ احتمالا اکثرا فقط میدانید که سفته یه برگه ای است که اعتبار دارد. در این مقاله قصد داریم تا تعریفی دقیق از این سند ارائه بدهیم و ابعاد مختلف حقوقی فته طلب را بررسی کنیم. همچنین نحوه صدور و وصول آن را نیز بررسی خواهیم کرد.
سفته چیست؟
فته طلب یا سفته، یک سند تجاری است که براساس آن، فرد امضا کننده تعهد میدهد که مبلغ فته طلب را در تاریخ معین یا عندالمطالبه به فرد یا موسسه پرداخت کند. سفته کاربرد های بسیار زیادی دارد و از آن در مراوده های مختلف استفاده میکنند. همچنین از آن به عنوان وثیقه نیز استفاده میکنند. به عنوان مثال، بانک ها از فرد متقاضی وام، علاوه بر ضامن رسمی، سفته ای معادل مبلغ وام نیز میخواهند. این فته طلب نوعی تضمین از سوی متقاضی وام میباشد.
*** بیشتر بخوانید: انواع وام های بانکی ***
در گذشته به علت خطرات جا به جایی پولی، بازرگانان به فته طلب روی آوردند. امروزه سفته به یک سند پرکاربرد تجاری تبدیل شده است که افراد مختلف در هر حوزه کاری، ممکن است از آن استفاده کنند.
خرید سفته
به دلیل کاربرد بالای این سند تجاری، میتوان آن را از هرجایی خرید. با این حال قیمت های مختلفی دریافت خواهید کرد. بانک ملی ایران پایین ترین نرخ و دکه های روزنامه فروشی بالاترین نرخ را دارند. به عنوان مثال، سفته 100 میلیونی در بانک ملی 50 هزار تومان به فروش میرسد (500 تومان به ازای هر میلیون). در صورتی که در دکه های روزنامه فروشی، فته طلب 100 میلیونی را تا 100 هزار توان نیز به فروش میرسانند.
(نرخ ها مربوط به سال 1400 میباشد)
انواع سفته
همانطور که پیش تر اشاره شد، فته طلب در شرایط مختلفی استفاده میشود. به همین علت نیز، انواع مختلفی میتواند داشته باشد. به عنوان مثال، فته طلب میتواند برای گرفته وام یاشد و یا در ازای حسن انجام کار دریافت شود. همچنین میتواند مبالغ مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال اگر شما متقاضی یک وام 70 میلیونی هستید، باید یک سفته 100 میلیونی تهیه کنید و در آن مبلغ 70 میلیون را ذکر کنید. همچنین میتوانید دو عدد فته طلب 50 میلیونی بخرید که در یکی مبلغ 50 میلیون را ذکر کنید و در دیگری 20 میلیون.
فرق چک و سفته
- چک جنبه کیفری دارد اما فته طلب حقوقی است. به این معنا که در صورت گرفتن جکم جلب از طریق سفته، شخص دارای سابقه کیفری نمیشود اما در صورت عدم وصول چک در موعد مقرر، شخص دارای پرونده کیفری میشود.
- برای اقامه دعوا در دادگاه، باید ابتدا برگه عدم پرداخت چک را نیز ضمیمه نمایید. در صورتی که فته طلب نیازی به برگشت خوردن و واخواست ندارد.
- گرفتن دسته چک از بانک هزینه زیادی نمیخواهد و مالیاتی شامل آن نمیشود. اما برای خرید فته طلب با توجه به مبلغ آن باید هزینه بپردازید و مالیات بر ارزش افزوده آن نیز محاسبه میشود.
- واخواست چک و دریافت گواهی عدم پرداخت هزینه زیادی ندارد در صورتی که هزینه واخواست سفته 2 درصد مبلغ کل است.
چک و سفته در تاخیر تادیه نیز تفاوت های عمده ای دارند که خارج از مباحث این مقاله میباشد.
سفته حسن انجام کار چیست؟
بعضا در مشاغل، حساسیت هایی وجود دارد که صاحب کسب و کار نیاز دارد تا از کارکنان تضمین دریافت کند. فرض کنید که صاحب یک کسب و کار هستید و کارمندی را در یکی از بخش های شرکت استخئام میکنید. از آنجایی که این کارمند تازه وارد مجموعه شده و شما اطمینان کافی به او ندارید، و از طرفی مجبور به قراردادن اطلاعات مهم در اختیار او هستید، میتوانید یک فته طلب از ایشان به عنوان حسن انجام کار دریافت نمایید.
نحوه پر کردن سفته
بسیار پیش آمده که در حال پر کردن فته طلب ، به دلیل عدم آگاهی از نحوه پر کردن آن، خط خوردگی ایجاد شده است. از آنجایی که کوچک ترین خط خوردگی باعث ابطال فته طلب میشود، مجبور به خرید سفته ای جدید هستید. همچنین ممکن است به علت عدم آگاهی از ابعاد حقوقی هر بخش، به نحوی پر کنید که درگیر مسائل حقوقی شوید.
نحوه پر کردن تاریخ در سفته
در سفته دو قسمت برای تاریخ در نظر گرفته شده است. تاریخ صدور و تاریخ پرداخت فته طلب. تاریخ صدور و تاریخ پرداخت فته طلب باید حتما به حروف ذکر شوند (مثلا بیست دی ماه هزار و چهارصد). در غیر اینصورت سفته جنبه تجاری خود را از دست میدهد و به یک سند عادی تبدیل میشود. بعضا بانک ها میخواهند که برای تضمین فته طلب ارائه دهید و در قسمت تاریخ پرداخت، “عندالمطالبه” ذکر شود. همچنین اگر سفته را به عنوان حسن انجام کار ارائه میدهید، توصیه میکنیم که در قسمت تاریخ پرداخت ذکر کنید که فته طلب بابت حسن انجام کار ارائه میشود.
درصورتی که صادر کننده ظرف تاریخ معین شده، مبلغ سفته را نپردازد، طرف دیگر میتواند با درخواست عدم تادیه یا عدم واخواست، شکایت خود را در دادگاه مطرح نماید. همچنین اگر در سفته، عندالمطالبه ذکر شده باشد، گیرنده میتواند تا یک سال نسبت به مطالبه مبلغ فته طلب اقدام نماید.
نام گیرنده سفته
توجه داشته باشید که نام گیرنده را در فته طلب حتما مشخص نمایید. با مشخص نمودن نام گیرنده، شما در واقع طلبکار را مشخص میکنید. درصورتی که نام گیرنده در فته طلب مشخص نباشد، به این معنا است که فته طلب در وجه جامل صادر شده است. یعنی هرکسی که سند را در دست داشته باشد میتواند آن را طلب کند. بنابراین اگر نام گیرنده در سفته ذکر نشود، سفته بدون هیچ تشریفاتی و فقط با پشت نویسی، قابل انتقال خواهد بود.
امضا
امضا یکی دیگر از شروطی است که به فته طلب رسمیت میبخشد. در صورتی که صادر کننده، پای سفته را امضا نزند، فته طلب نه تنها یک سند تجاری نیست بلکه یک سند عادی نیز به حساب نمی‌آید. بنابراین صادر کننده سفته باید حتما امضا یا اثر انگشت و یا مهر خود را در پایین سفته بزند. با درج امضا، صادر کننده بدهی خود را میپذیرد.
مبلغ
روی هر سفته، سقفی به عنوان سقف اعتبار مشخص شده است. به عنوان مثال، اگر ذکر شده باشد ” تا سقف 100000000 میلیون ریال” یعنی این سند هر مقداری تا 10 میلیون تومان را میتواند تضمین نماید. به این عدد، مبلغ اسمی گفته میشود. دقت نمایید که این عدد درج شده روی فته طلب به این معنا نیست که شما نباید مبلغ فته طلب را ذکر کنید. مبلغ سفته را باید هم به عدد و هم به حروف بنویسید در غیر این صورت فته طلب باطل است.
توصیه میکنیم که مبلغ فته طلب بیشتر از مبلغ اسمی آن نباشد. با این وجود اگر مبلغ مدرج بیشتر از مبلغ اسمی باشد، اعتبار آن از بین نمیرود و آن مبلغ ذکر شده قابل مطالبه است.
وکیل دعاوی پولی و بانکی
سعی کردیم تا در این مقاله به صورت کامل، ابعاد مختلف سفته را شرح دهیم. با این وجود در بسیاری از موارد، پیچیدگی های حقوقی افراد را به دردسر میاندازد. توصیه میکنیم تا در موارد حساس، قبل از صدور فته طلب با یک وکیل پایه یک دادگستری ابعاد مختلف موضوع را بررسی نمایید.
موسسه حقوقی دادخواهان مجد، با در اختیار داشتن برترین وکلای ایران، آماده است تا حل شدن مشکلات حقوقیتان همراه و همیار شما عزیزان باشد. جهت دیافت مشاوره رایگان، میتوانید با شماره 09107898002 تماس بگیرید. همچنین میتوانید با پر کردن فرم مشاوره رایگان، از همکاران ما بخواهید تا در کوتاهترین زمان با شما ارتباط بگیرند.
همچنین میتوانید با تکمیل فرم درخواست مشاوره رایگان از وکلای موسسه حقوقی دادخواهان مجد بخواهید تا در کوتاهترین زمان با شما در ارتباط باشد.
