قرارداد‌ها بخش بزرگی از زندگی افراد را تشکیل میدهند. گاها افراد بدون اطلاع از ابعاد حقوقی بند های یک قرارداد و بدون توجه به تعهداتی که برای وی ایجاد میشود، اقدام به امضای یک قرارداد مینماید. موسسه حقوقی دادخواهان مجد ایرانیان، در راستای ارتقای سطح دانش حقوقی افراد جامعه و کمک به کاهش دعاوی حقوقی پولی و بانکی، با کمک وکیل های خبره این زمینه مقالاتی را در زمینه قرارداد های بانکی به صورت منظم منتشر مینماید. در ادامه همین سری مقالات قرادادهای بانکی، در این مقاله به قرارداد سلف خواهیم پرداخت که در بخش های مختلف از جمله بازار سرمایه و بورس کاربرد فرآوانی دارد.
⚖️ جهت مشاوره رایگان با وکیل بانکی کلیک کنید! ⚖️
قراداد سلف چیست؟
اگر بخواهیم به زمان ساده مفهوم قرارداد سلف را تشریح نماییم، میتوانیم به این شکل بگوییم که قرارداد سلف در واقع قراردادی است که طی آن خریدار مبلغی را به فروشنده یا تولید کننده پرداخت مینماید و فروشنده نیز متعهد میشود در زمان مشخصی در آینده محصول را به خریدار تحویل بدهد. با این دیدگاه، قرارداد سلف به نوعی خریدار را در مقام سرمایه گذار قرار میدهد.
سلف در لغت به معنای پیش پرداخت میباشد. در واقع اگر در قرارداد بیع، ثمن فی المجلس پرداخت شود اما برای تحویل مبیع ( مال فروخته شده) زمانی در آینده مشخص شود، قراردادی فی مابین خریدار و فروشنده سلف میباشد.
به دستور بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک ها موظف هستند در راستای حمایت از تولید داخلی، در صورت درخواست واحد های تولیدی و کارخانجات طی قرارداد های سلف بخشی از محصولات آنها را پیش خرید نمایند.
اوراق سلف موازی چیست؟
دولت با هدف جمع آوری نقدینگی از سطح جامعه و کنترل تورم، اقدام به انتشار اوراق در بورس مینماید. به عنوان مثال شما میتوانید با پرداخت بهای مشخص، نفت خام خریداری نمایید و بعد 1 یا 2 سال سود آن را دریافت نمایید. اوراق سلف موازی در بورس کالا در دسترس میباشند.
جهت مشاهده لیست اوراق سلف در بورس کلیک کنید!
در واقع اوراق سلف موازی بر طبق قرارداد سلف موازی معامله میشوند که تقریبا همان قرارداد سلف میباشد با این تفاوت که برخی از محدودیت‌های آن اصلاح شده است.
مزایای قرارداد سلف
قرارداد سلف به عنوان یکی از پرکاربرد ترین قراردادهای بازارهای سنتی و مدرن، مزایایی را برای خریداران و فروشندگان به همراه دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
مزایای قرارداد سلف برای فروشنده
- رفع نگرانی بابت پیدا کردن مشتری برای محصول خود
- تسریع چرخه تولید
- کسب سرمایه اولیه برای آغاز تولید
- امکان تولید بیشتر
مزایای قرارداد سلف برای خریدار
- رفع نگرانی بابت افزایش قیمت آینده
- دریافت سود مناسب بعد از مدتی معین
ویژگی های اوراق سلف موازی در بورس
در این بخش به مزایای اوراق سلف موازی میپردازیم.
- کشف قیمت فوری در بازار
- تامین سرمایه برای تولید کنندگان
- نقد شوندگی مناسب به علت وجود بازارگردان
- امکان معامله در بازار های ثانویه
- معافیت های مالیاتی
کالاهای قابل معامله در قالب اوراق سلف
- اولین دسته از کالاهایی که به صورت اوراق سلف قابل عرضه هستند، کالاهایی میباشند که قابلیت جا به جایی فیزیکی دارند؛ مانند شمش فولاد، نفت، سنگ آهن و …
- دسته دوم کالاهایی میباشند که توسط دولت قیمت گذاری نمیشوند و محدودیتی برای قیمت آنها وجود ندارد.
نکات حقوقی که در قرارداد سلف باید به آنها توجه کرد
- ویژگی هایی که بر روی قیمت کالا تاثیر گذار است مشخص شود
- فی المجلس تمام قیمت کالا به فروشنده پرداخت شود
- زمان تحویل کالا از فروشنده به خریدار دقیقا مشخص شود
- مدت زمانی که برای تحویل کالا معین میشود باید به نحوی باشد که تولید کننده/ فروشنده توانایی تهیه جنس را داشته باشد.
- واحد اندازه گیری جنس و متعاقبا وزن آن مشخص شود
- مکان تحویل کالا معین شود
- اخد تضمین از فروشنده به منظور انجام به موقع تعهدات
- تعیین مشخصات دقیق جنس مورد معامله
ضوابط اجرایی قرارداد سلف
- داشتن اهلیت قانونی و مجوز های لازم توسط فروشنده/تولیدی
- استفاده از مبلغ تسهیلات سلف در راستای تولید کالای فروخته شده
- داشتن تجهیزات مورد نیاز جهت تولید کالا
- قرارداد سلف فقط برای کالاهایی که هنوز تولید نشده اند مجاز میباشد و برای کالاهایی که تولید شده اند و به فروش نرسیده اند مجاز نمیباشد.
- قرارداد سلف یک قرارداد کوتاه مدت میباشد و مدت آن نمیتواند بیشتر از 1 الی 2 سال باشد
فرق اوراق سلف با سایر اوراق
یکی از فرق های اساسی اوراق سلف با سایر اوراق این است که خریدار با خرید این اوراق در مالکیت و مدیریت بنگاه شریک نخواهد بود. در ضمن در اوراق سلف میتوان میزان سود را مشخص نمود که از این حیث برای افراد ریسک گریز بسیار مطلوب میباشد.
قرارداد سلف نفتی
از این نوع قرارداد ها برای پیش فروش نفت استفاده میشود. در واقع شرکت های نفتی از این روش برای تامین سرمایه و جذب سرمایه گذار استفاده میکنند. هر شخصی که اوراق سلف نفتی را خریداری میکند میتواند آن را با شخص دیگری بفروشد که این خود یک قرارداد سلف موازی مستقل میباشد.
قرارداد سلف محصولات کشاورزی
بعضا کشاورزان برای جذب سرمایه اولیه جهت کاشت محصولات کشاورزی، از قرارداد سلف استفاده میکنند. به این شکل محصول پایه در این قرارداد یک محصول کشاورزی است و خریدار مبلغی را به فروشنده میپرداز تا در موعد برداشت، صاحب محصول شود.
💡 بیشتر بخوانید: قرارداد مزارعه چیست؟ 💡
نمونه قرارداد سلف
در این بخش یک نمونه قرارداد سلف قرارداد شده است که میتوانید به صورت رایگان دانلود نمایید و برای تدوین قراردادهای بعدیتان از آن استفاده نمایید.
وکیل برای تدوین قرارداد
موسسه حقوقی دادخواهان مجد با در اختیار داشتن کادر مجرب حقوقی و مشاورین ارشد، آماده است تا در زمینه های مختلف حقوقی مانند تدوین قرارداد، دعاوی ملکی، دعاوی بانکی و… به موکلین عزیز خدمت رسانی نماید.
