املاک جزئی از اموال غیرمنقول هستند و برای حفظ حقوق مالکیت لازم است که آنها ثبت شوند. ثبت املاک میتواند از وقوع مشکلات بسیاری در زمینه معاملات جلوگیری کند، به عنوان مثال، در هنگام فروش املاک، انتقال دارایی به صورت رسمی و با ارزش نیاز به انجام ثبت دارد. اما در صورت عدم وجود ثبت، املاک با موانع انتقال مواجه خواهند شد.
دریافت اطلاعات حقوقی مربوط به ثبت املاک میتواند به شما کمک کند تا با دعاوی مربوط به املاک ثبتی آشنا شوید و از کلاهبرداری‌ها جلوگیری کنید. همچنین، این آگاهی میتواند حجم پرونده‌های مربوط به املاک ثبتی را در دادگاه‌ها کاهش دهد. لازم به ذکر است که قوانین مربوط به ثبت هم در قانون مدنی و هم در قانون ثبت اسناد و املاک به عنوان قوانین اصلی و اساسی تدوین شده‌اند.
دعاوی مربوط به املاک ثبتی شامل مواردی است که در طول فرآیند ثبت املاک و پس از آن، از جمله افراز، انتقال و غیره، به وجود می‌آید. این دعاوی ممکن است به دلیل مشکلات موجود در سند مالکیت مطرح شوند.
به همین دلیل اطلاع از ماهیت دعاوی ثبتی در عین اینکه میتواند بسیار کمک کننده باشد از وقوع مشکلات عدیده جلوگیری میکند.
دعاوی ثبتی کدام اند؟
دعاوی ثبتی به دعاوی اطلاق می‌شود که در زمینه‌های ثبت املاک، اسناد رسمی و اجرای آنها پیش می‌آیند و در دادگاه‌های اختصاصی برای حل و فصل مورد بررسی قرار می‌گیرند. این دعاوی معمولاً بر اساس مشکلات و اختلافاتی که در جریان ثبت املاک، تنظیم اسناد و اجرای آنها به وجود می‌آید، ایجاد می‌شوند و در دادگاه‌های عمومی با صلاحیت مربوطه رسیدگی می‌شوند. یکی از اهداف اساسی ثبت املاک، اثبات مالکیت اشخاص بر روی املاک می‌باشد، که این امر جزء روال‌های ثبتی محسوب می‌شود. به همین دلیل، قانونگذار در ماده ۲۲ قانون ثبت، تنها افرادی را که سند مالکیت به نام آنها ثبت شده است، به عنوان مالک معتبر تلقی میکند. این اقدام به منظور پیشگیری از وقوع هرگونه ابهام و نقض در امور مربوط به املاک و مالکیت آنها است.أنواع دعاوی ثبتی
ه طور کلی، این دسته از دعاوی را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد:۱- دعاوی ثبت اسناد:
دعاوی مرتبط با ثبت اسناد شامل همه اسنادی است که با آنها سر و کار داریم. اسناد مختلفی مانند شناسنامه، سند اختراع، علائم تجاری و … به این دسته می‌پیوندند. برخی از دعاوی مرتبط با ثبت اسناد شامل موارد زیر اند:- اعتراض به ثبت یک سند
- الزام به ثبت ولادت و صدور شناسنامه
- اصلاح شناسنامه
- تغییر نام و سن
- درخواست صدور سند مالکیت
- اعتراض به ثبت علائم تجاری یا اختراع
- رفع ممنوعیت خروج از کشور
- تقسیم و دستور فروش اموال مشترک
- الزام به تقسیم و تقسیم‌بندی
۲- دعاوی ثبت املاک:
این دسته شامل مواردی است که مرتبط با املاک است و موجب تغییر یا اصلاح یک سند نمی‌شوند. برخی از این دعاوی شامل:- اعتراض به حقوق جانشینی بر روی ملک
- اعتراض به درخواست اصلی برای ثبت ملک
- ابطال یک سند رسمی به دلیل ناشناخته بودن یا نقض قوانین
- ابطال معامله مالکیت در صورت اختلاف
۳-دعاوی اجرای سند رسمی لازم الاجرا
بخش دیگری از دعاوی شامل موارد زیر است:- دعاوی اجرای ثبت
- ابطال اجراییه ثبتی
- توقف عملیات اجرایی یا ابطال آن
مهم ترین دعاوی ملکی ثبتی
دعاوی ملکی ثبتی از اهمیت بسیاری برخوردارند. این دعاوی را می‌توان به چهار بخش اصلی تقسیم کرد: ۱-اعتراضات ثبتی:- اعتراض به اصل درخواست ثبت ملک
- اعتراض به تحدید ملک مورد درخواست ثبت
- اعتراض به حقوق ارتفاقی
- دعاوی مربوط به مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون ثبت
- اعتراض به ثبت توافقی به علت جعل یا اشتباه
- اعتراض به رای هیئت حل اختلاف در خصوص صدور سند مالکیت به نام متقاضی
- اعتراض به رای تنظیم سند رسمی انتقال ملک شهرداری یا دولت به نام متقاضی
- ابطال سند رسمی انتقال ملک دولت، اوقاف یا شهرداری به نام متقاضی
- ابطال سند رسمی مالکیت صادره به نام متقاضی بر اساس رای هیات
- اصلاح سند رسمی مالکیت صادره به نام متقاضی بر اساس رای هیات
- افراز ملک مشاع
- تفکیک ملک مشاع
- دستور فروش ملک مشاع
- دعاوی مربوط به قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی
- اعتراض به تصمیمات هیات حل اختلاف موضوع بند ۲ ماده ۳۳ قانون برنامه چهارم توسعه
- رسیدگی به اسناد مالکیت معارض در هیات نظارت و شورای عالی ثبت
- صدور اسناد مالکیت اراضی کشاورزی
