پادکست مجازات شرکت در جرم کلاهبرداری چیست؟
کلاهبرداری یکی از جرایم رایج در جامعه است که به روش‌های مختلفی توسط افراد سودجو انجام می‌شود. در برخی از این موارد، مشاهده می‌شود که چند نفر با یکدیگر در ارتکاب این جرم مشارکت می‌کنند. در این مقاله به بررسی مجازات شرکت در جرم کلاهبرداری می‌پردازیم.
مشارکت در جرم کلاهبرداری چیست؟
مشارکت در جرم کلاهبرداری به معنای همکاری دو یا چند نفر در ارتکاب این جرم است. به عبارت دیگر، زمانی که چند نفر با یکدیگر نقشه کلاهبرداری را طراحی می‌کنند و در اجرای آن اقدام می‌کنند، در جرم کلاهبرداری مشارکت کرده‌اند.
قانون چه مجازاتی برای مشارکت در جرم کلاهبرداری در نظر گرفته است؟
طبق ماده 125 قانون مجازات اسلامی، هر کس با شخص یا اشخاص دیگر در عملیات اجرایی جرمی مشارکت کند و جرم مستند به رفتار همه آنها باشد، خواه رفتار هر یک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد یا نباشد و خواه اثر کار آنها مساوی باشد یا متفاوت، شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم است.
همچنین طبق ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌ها یا کارخانه‌ها یا مؤسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیرواقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیش آمدهای غیرواقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حواله‌ها یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آنها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا 7 سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می‌شود.
آیا در جرم مشارکت در کلاهبرداری، لازم است که همه مشارکت‌کنندگان در تمام مراحل جرم حضور داشته باشند؟
خیر، در جرم مشارکت در کلاهبرداری لازم نیست که همه مشارکت‌کنندگان در تمام مراحل جرم حضور داشته باشند. ممکن است هر یک از مشارکت‌کنندگان فقط بخشی از جرم را انجام دهد و در نهایت، با همکاری یکدیگر، جرم کلاهبرداری به وقوع بپیوندد.
مثال‌هایی از مشارکت در جرم کلاهبرداری:
- شخصی سند جعلی تهیه می‌کند و فرد دیگری با استفاده از آن سند، از شخص ثالث کلاهبرداری می‌کند.
- دو نفر با یکدیگر نقشه می‌کشند تا از طریق یک شرکت پوششی، وجوه مردم را کلاهبرداری کنند.
- فردی با جعل عنوان، خود را کارمند دولت معرفی می‌کند و از این طریق از مردم پول می‌گیرد.
معاونت در جرم کلاهبرداری
معاون کسی است که بدون اینکه در انجام جرم مستقیماً شرکت کند، به مجرم کمک می‌کند تا جرم را راحت‌تر انجام دهد یا از مجازات فرار کند. به عبارت دیگر، معاون نقشی کلیدی در وقوع جرم دارد، اما خودش جرم را انجام نمی‌دهد. فرض کنید شخصی نقشه می‌کشد تا از خانه همسایه‌اش دزدی کند. او از دوستش می‌خواهد که در هنگام دزدی، بیرون از خانه نگهبانی دهد و در صورت مشاهده هر کسی، به او خبر دهد. دوست او نیز این کار را انجام می‌دهد. در این مثال، دوست شخص دزد، معاون در جرم دزدی محسوب می‌شود.
انواع معاونت در جرم:
- معاونت قبل از جرم: شامل اعمالی می‌شود که قبل از وقوع جرم انجام می‌شود تا به مجرم در انجام جرم کمک کند. برای مثال، تهیه ابزار جرم، دادن اطلاعات لازم به مجرم، یا تشویق و تحریک او به انجام جرم.
- معاونت حین جرم: شامل اعمالی می‌شود که همزمان با وقوع جرم انجام می‌شود تا به مجرم در انجام جرم کمک کند. برای مثال، نگهبانی دادن برای مجرم یا ایجاد راه فرار برای او.
- معاونت بعد از جرم: شامل اعمالی می‌شود که بعد از وقوع جرم برای کمک به مجرم در فرار از مجازات انجام می‌شود. برای مثال، مخفی کردن مجرم، از بین بردن آثار جرم، یا دادن رشوه به مأموران.
مجازات معاونت در جرم:
مجازات معاونت در جرم، با توجه به نوع جرم و میزان مشارکت معاون، توسط قاضی تعیین می‌شود. معمولاً مجازات معاون کمتر از مجازات مجرم اصلی است، اما در برخی موارد ممکن است مجازات معاون و مجرم اصلی یکسان باشد.
شرایط تحقق معاونت در جرم:
برای اینکه یک عمل به عنوان معاونت در جرم شناخته شود، باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
- معاون باید علم و آگاهی به جرمی که به آن کمک می‌کند داشته باشد. یعنی بداند که عمل مجرم اصلی جرم است.
- معاون باید قصد کمک به مجرم اصلی را داشته باشد. یعنی هدفش از انجام عمل کمک به مجرم برای انجام جرم باشد.
- بین عمل معاون و عمل مجرم اصلی رابطه سببیت وجود داشته باشد. یعنی عمل معاون باید در وقوع جرم نقش داشته باشد.
نقش وکیل در جرم مشارکت در کلاهبرداری
اگر شما درگیر پرونده‌ای هستید که به اتهام مشارکت در جرم کلاهبرداری به شما تفهیم اتهام شده است، مشورت با یک وکیل مجرب می‌تواند به شما در دفاع از حقوق خود کمک کند. وکیل می‌تواند با بررسی دقیق پرونده، راهکارهای قانونی را به شما ارائه دهد و در روند رسیدگی به پرونده، از شما حمایت کند.
سخن پایانی
موسسه حقوقی دادخواهان مجد با همکاری وکلای با سابقه و کارآزموده، آمادگی دارد تا در تمام جرایم کیفری، از جمله کلاهبرداری، به شما مشاوره ارائه دهد. اگر به نحوی درگیر یک پرونده کلاهبرداری شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم که با همکاران ما در این زمینه مشورت کنید تا بهتر و سریع‌تر به حقوق خود دست پیدا کنید.
سوالات متداول
هر کس در جرم کلاهبرداری شرکت کند، همان مجازات کلاهبردار اصلی را می‌گیرد.
مثال: اگر مجازات کلاهبردار اصلی 5 سال زندان باشد، شریک او هم 5 سال زندان می‌گیرد.
کلاهبردار باید مال دزدیده شده را پس بدهد و به حبس از یک تا 7 سال و پرداخت جزای نقدی محکوم می‌شود.
یعنی کسی که به مجرم کمک کند ولی خودش جرم اصلی را انجام ندهد.مثلا شخصی به شخصی دیگر راه های کلاهبرداری را آموزش دهد.
معاونت قبل از جرم، معاونت حین جرم، و معاونت بعد از جرم.
مثلا برای جرم سرقت تهیه ابزار جرم (قبل از جرم)، نگهبانی دادن (حین جرم)، مخفی کردن دزد (بعد از جرم)
مجازات معاون معمولاً کمتر از مجازات مجرم اصلی است.
مثال: اگر کلاهبردار 5 سال زندان برود، شخصی که به او آموزش داده ممکن است 2 سال زندان بگیرد.
علم به جرم، قصد کمک به مجرم، و رابطه سببیت بین عمل معاون و جرم اصلی.یعنی شخص بداند که این عمل کلاهبرداری و جرم است،قصد کمک به مجرم را داشته باشد و در اثر آموزش و کمک او شخص مرتکب کلاهبرداری شود.
خیر، معاون باید قصد کمک به مجرم را داشته باشد.
بله، در برخی موارد ممکن است.
مثلا اگر جرم بسیار جدی باشد و نقش معاون بسیار مهم باشد.
