پادکست حضانت فرزند متولد شده در عقد موقت به عهده کیست ؟
حضانت فرزند یکی از مهمترین مسائل حقوقی و اجتماعی است که در ازدواجهای دائم و موقت به آن توجه ویژهای میشود. در نظام حقوقی ایران، قوانین و مقررات متعددی برای تعیین تکلیف حضانت فرزندان تدوین شده است، اما شرایط حضانت در عقد موقت به دلیل ویژگیهای خاص این نوع ازدواج، از حساسیت و پیچیدگی بیشتری برخوردار است.
عقد موقت یا ازدواج موقت، نوعی ازدواج شرعی است که برای مدت معین و با شرایط خاصی منعقد میشود. این نوع ازدواج اگرچه در برخی موارد میتواند نیازهای مادی و معنوی افراد را برآورده کند، اما در صورت بروز اختلافات و یا پایان مدت عقد، مسائلی مانند حضانت فرزند به چالشهای جدی منجر میشود. در چنین شرایطی، تعیین حقوق و تکالیف والدین نسبت به فرزند مشترک از اهمیت بسیاری برخوردار است.
این سوال ممکن است در ذهن کسانی که از طریق عقد موقت دارای فرزند شده اند و مدت این عقد به اتمام رسیده است مطرح شود که حضانت فرزند در عقد موقت با چه کسی است ؟
این مقاله به بررسی جوانب مختلف حضانت فرزند در عقد موقت میپردازد و با تحلیل مقررات قانونی و شرعی موجود، تلاش میکند تا راهحلهای مناسبی برای این مسئله ارائه دهد.
حضانت چیست؟
حضانت به معنای نگهداری، مراقبت و تربیت فرزند است که به عهده والدین یا سرپرستان قانونی او گذاشته میشود. این مفهوم شامل تمامی اقدامات لازم برای حفظ سلامت جسمی و روانی کودک، تأمین نیازهای روزمره و فراهم کردن شرایط مناسب برای رشد و توسعه او میشود.
- حضانت به دو بخش اصلی تقسیم میشود:
- حضانت جسمانی: شامل نگهداری و مراقبت فیزیکی از کودک، تأمین نیازهای روزمره مانند خوراک، پوشاک، مسکن و مراقبتهای بهداشتی است.
- حضانت روانی و تربیتی: شامل تأمین نیازهای عاطفی و روانی کودک، تربیت و آموزش او، ایجاد محیطی امن و حمایت از رشد روانی و اجتماعی او میشود.
عقد موقت کدام است؟
ازدواج موقت یا “صیغه” یکی از انواع ازدواجهای مشروع و قانونی در فقه اسلامی و حقوق ایران است. این نوع ازدواج، برخلاف ازدواج دائم، مدتدار بوده و بهطور موقت بین زن و مرد منعقد میشود. هدف از این نوع ازدواج، تأمین نیازهای مادی و معنوی طرفین در چارچوبی شرعی و قانونی است.
ازدواج موقت، که به عنوان “نکاح منقطع” نیز شناخته میشود، عقدی است که در آن زن و مرد برای مدت زمان مشخصی که میتواند از چند ساعت تا چند سال متغیر باشد، با هم زندگی میکنند. این نوع ازدواج با پرداخت مهریه از سوی مرد به زن همراه است و پس از اتمام مدت مقرر، عقد بهطور خودکار منقضی میشود مگر اینکه طرفین توافق کنند که عقد را تمدید کنند.
حضانت فرزند در عقد موقت با چه کسی است؟
در موضوع حضانت فرزند در عقد موقت، باید توجه داشت که حضانت در این نوع ازدواج، مشابه حضانت در عقد دائم است. عقد موقت یا صیغه، یک نوع ازدواج شرعی است که برای مدت معینی برقرار میشود و طی آن زن و مرد با تعیین مهریه، زندگی مشترک را آغاز میکنند. این نوع ازدواج، که در برخی موارد بهطور پنهانی صورت میگیرد، ممکن است به بارداری و تولد فرزند منجر شود.
سوال اصلی این است که در عقد موقت، حضانت فرزند بر عهده چه کسی خواهد بود؟ طبق قانون مدنی ایران، پرداخت نفقه فرزند بر عهده پدر است و این حکم در عقد موقت نیز صادق است. بنابراین، پدر مسئولیت تأمین هزینههای زندگی فرزند خود را بر عهده دارد.
در خصوص حضانت فرزند حاصل از عقد موقت، قانون مدنی ایران مقرر کرده است که حضانت فرزند تا سن ۷ سالگی بر عهده مادر است. پس از این سن، حضانت به پدر منتقل میشود. در این صورت، دختر تا ۹ سالگی و پسر تا ۱۵ سالگی تحت حضانت پدر قرار میگیرند. پس از رسیدن به این سنین، فرزندان میتوانند خود تصمیم بگیرند که با کدام یک از والدین زندگی کنند، البته این تصمیم باید با رعایت مصلحت کودک همراه باشد.
اگر پس از ۷ سالگی و پایان دوره حضانت مادر، پدر تمایلی به پذیرش حضانت نداشته باشد، مادر اولویت حضانت را خواهد داشت. با این حال، پدر همچنان موظف به پرداخت نفقه فرزند خواهد بود.
مشکلات حضانت فرزند در عقد موقت
عقد موقت، که در بسیاری از موارد به صورت پنهانی و بدون اطلاع خانوادهها بین زن و مرد برقرار میشود، میتواند در صورت تولد فرزند، مشکلات متعددی را به همراه داشته باشد. یکی از بزرگترین چالشها در این نوع ازدواجها، به دلیل عدم ثبت رسمی عقد موقت در دفاتر ازدواج و طلاق به وجود میآید. با وجود توصیههای مکرر به زنانی که وارد این نوع ازدواج میشوند برای ثبت رسمی عقد و گرفتن صیغهنامه، بسیاری از این ازدواجها همچنان ثبت نمیشوند.
در صورت تولد فرزند از یک عقد موقت غیررسمی، مادر با مشکلات زیادی در اثبات نسب فرزند به پدر مواجه خواهد شد. این مشکل به ویژه زمانی بروز میکند که عقد به صورت پنهانی و با مردان متأهلی که به دلایل مختلف تمایلی به پذیرش مسئولیت ندارند، صورت گرفته باشد. در این موارد، پس از تولد فرزند، مردان غالباً از پذیرش انتساب فرزند به خود سرباز میزنند.
برای اینکه مادر بتواند حضانت فرزند را به پدر منتقل کند، ابتدا باید در دادگاه ثابت کند که مرد مذکور پدر فرزند است. در گذشته، این اثبات بسیار دشوار بود، اما امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، آزمایش دیانای (DNA) میتواند به راحتی این امر را ثابت کند.
با این حال، ترس از افشای رابطه و مسئولیتهای مالی و اجتماعی ناشی از تولد فرزند، بسیاری از مردان را به این سمت سوق میدهد که زنان را تحت فشار قرار دهند تا فرزندان ناخواسته را سقط کنند. این فشارها، به ویژه در مواردی که عقد موقت به ثبت رسمی نرسیده باشد، بیشتر به چشم میخورد و زنان در این شرایط با تصمیمات دشواری مواجه میشوند.
سخن پایانی
حضانت فرزند یا فرزندان در عقد موقت یا همان صیغه نیز مشابه عقد دائم است. مطابق با قانون مدنی ایران، حضانت فرزند چه دختر چه پسر تا 7 سالگی با مادر است و پس از آن، حضانت دختر تا 9 سالگی و پسر تا 15 سالگی با پدر خواهد بود. این قوانین برای حفظ مصلحت کودک و حمایت از حقوق والدین تدوین شدهاند تا بهترین شرایط برای تربیت و رشد کودکان فراهم شود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی در زمینه ازدواج موقت، حقوق و تکالیف ناشی از آن، و مسائل مربوط به حضانت فرزند، به موسسه حقوقی دادخواهان مجد مراجعه کنید. این موسسه با ارائه مشاورههای حرفهای و دقیق، شما را در مسیر درست حقوقی هدایت کرده و در حل مشکلات و ابهامات شما در این زمینه یاری میدهد.