صلح عمری به قراردادی گفته می شود که طبق آن مالک، مالکیت ملک خود را به شخص دیگری واگذار می‌کند و این مالکیت مشروط بر این است که تا زمانی که در قید حیات است خود بتواند از مال یا منافع آن مال استفاده کند و بعد از مرگ وی علاوه بر مالکیت ، حق استفاده از منافع آن هم به شخص مورد نظر (متصالح/انتقال گیرنده) منتقل می‌شود.
ماده 758 قانون مدنی این چنین بیان می کند:
صلح در مقام معاملات هر چند نتیجه معامله را که به جای آن واقع شده است میدهد لیکن شرایط و احکام خاصه آن معامله را ندارد، بنابراین اگر مورد صلح عین باشد در مقابل عِوَض، نتیجه آن همان نتیجه بیع خواهد بود بدون اینکه شرایط و احکام خاصه بیع در آن مجری شود.
شرایط مصالح( کسی که صلح عمری را منعقد می نماید) و متصالح( طرف عقد صلح عمری)
لازم است جهت شفافیت موضوع، ابتدا به تعریفی از مصالح و متصالح بپردازیم.
مصالح شخصی است که مالی یا امری را به دیگری واگذار می نماید.
متصالح شخصی است که مصالح ، ملک خود را به نفع او صلح نموده است. (انتقال گیرنده)
شرایط دو طرف:
1-طرفین دارای اهلیت (رشد، بلوغ، عقل) باشند.
2-صلح بر امر غیرمشروع باطل است.
3-عقد صلح که برای فرار از دین باشد، باطل است.
4- صلح بر امر باطل نیز باطل است.
5-اموال دولتی را نمی‌توان مصالحه کرد.
آیا می توان صلح عمری را فسخ نمود ( بهم زد )
پس از انعقاد صلح عمری چنانچه طرفین قصد برهم زدن آن را داشته باشند در صورتی می توانند این کار را انجام دهند که مصالح این حق یعنی حق فسخ را تعیین کرده باشد که در این صورت یکطرفه قادر به فسخ آن خواهد بود.
- به طور کلی برای فسخ قراردادها اگر حق فسخ قانونی داشته باشد ابتدا باید قصد خود، مبنی بر فسخ قرارداد را طی ارسال یک اظهارنامه به طرف مقابل اعلام نماید.
- در مرحله بعد، خواهان با ارائه دادخواست به دادگاه حقوقی تقاضای فسخ قرارداد را مطرح می‌نماید. در واقع برای دادگاه باید محرز گردد که خواهان دارای حق فسخ است.
جهت بهره مندی از مشاوره تخصصی حتما با وکلای با تجربه موسسه حقوقی دادخواهان مجد در تماس باشید.
تفاوت سند عادی صلح با سند رسمی صلح
صلح عمری را به دوصورت می توان تنظیم نمود:
1.دستی
2.رسمی
در قرارداد صلح عمری برای انتقال ملک ، به نفع متصالح است که در دفتر اسناد رسمی ثبت گردد ؛ به دلیل اینکه صلح نامه رسمی ، از صلح نامه دستی معتبر تر بوده به این معنی که به راحتی قابل اثبات است و جای هیچ گونه انکار و تردیدی وجود ندارد.
جهت اثبات وقوع صلح نامه حتما با وکلای با تجربه ما در این زمینه مشورت نمایید.
نمونه پرسش و پاسخ ها در خصوص صلح عمری
اگر پدری ، خانه ای را به نفع فرزند خود به صلح عمری نماید ، آیا سند ملکی ، به فرزند انتقال پیدا می کند ؟
پاسخ:
فرزند مالک ملک صلح شده می گردد ولی مالک منافع آن نیست و تا زمان فوت پدر منافع آن ملک در اختیار پدر می باشد.
اگر صلح گیرنده ( متصالح )، زودتر از صلح شونده ( مصالح ) فوت کند ، تکلیف صلح عمری چیست ؟
پاسخ:
عقد صلح به عنوان یک عقد لازم ، باطل نمی شود اما ، تا پایان فوت مصالح ، منافع ملک صلح شده ، در اختیار وی باقی می ماند و بعد از فوت صلح کننده ، به ورثه متصالح ، منقل می گردد.
آیا مهریه را می تواند صلح عمری نمود؟
پاسخ:
بله، مهریه نیز قابل صلح می باشد و افراد می توانند با تنظیم قرارداد صلح مهریه عمری آن را به همسر خود یا افراد دیگر واگذار کنند.
جهت دریافت مشاوره تخصصی در زمینه صلح مهریه با وکلای موسسه دادخواهان مجد تماس حاصل فرمایید.
مدارک لازم برای صلح عمری
- سند ملکی ( اعم از منگوله دار یا تک برگی)
- گواهی پایان کار
- استعلام دارایی و شهرداری و اداره ثبت
نمونه قرارداد صلح عمری
۱- مصالح : آقای / خانم ……………… فرزند ……………… به شماره شناسنامه / اقتصادی / ثبت…………صادره از………………….متولدسال……..دارای کدملی………ساکن……………………………………….. کد پستی ……….. تلفن ……………………………….. اصالتاً از طرف خودیا ولایتاً / قیمومتاً / وصایتاً / وکالتاً / به نمایندگی و امضاء مجاز / از طرف …………………….. به موجب ……………………….. و با اختیارات تام نسبت به انجام مورد معامله.
۲- متصالح : آقای / خانم …………….. فرزند ………… به شماره شناسنامه / اقتصادی / ثبت ………… صادره از…………..متولدسال…………دارای کد ملی ……………………… ساکن…………………………………………………………………….
کد پستی …………………… تلفن……………………………….. اصالتاً از طرف خود یا ولایتاً / قیمومتاً / وصایتاً / وکالتاً / به نمایندگی و امضاء مجاز / از طرف …………………… به موجب ……………………….. و با اختیارات تام نسبت به انجام مورد معامله.
مورد صلح و حدود آن :کلیه حقوق عینیه و فرضیه و متصوره مصالح در ….. دانگ پلاک ……………. با مشخصات فوق الذکر با قدرالسهم از عرصه مشاعات و مشترکات طبق قانون تملک آپارتمانها و آئین نامه اجرایی آن که متصالح با اطلاع کامل از کمیت و کیفیت و محل وقوع مورد صلح اقدام به قبول مورد صلح نمود.
مصالح متعهد گردید مورد صلح هرگونه بدهی بابت شارژ ساختمان به ادارات آب و برق و گاز و غیره تا تاریخ تحریر این سند داشته باشد شخصا” پرداخت نماید. همچنین متصالح متعهد گردید تا چنانچه مورد صلح با شرایط این سند به تملیک کامل نامبرده درآمد کلیه دیون مالیاتها بدهی و عوارض مورد صلح را به هریک از ادارات دولتی تحت هر عنوان پرداخت نماید. درغیر این صورت پرداخت کلیه وجوه فوق برعهده مصالح می باشد.
مال الصلح یک باب خانه واقع در ………………………………………………………………
اسقاط کافه خیارات خصوصا” خیار غبن و غبن فاحش از طرفین بعمل آمد و متصالح با وقوف کامل از موقعیت مورد صلح قبول مصالحه نمود و ضمن العقدبین طرفین شروط ذیل الذکر مقرر گردید
منافع موردصلح مادام الحیات مصالح برای وی برقرار گردید و مقرر گردید مادام العمر از منافع مورد صلح استیفاء نماید. بدیهی است که پس ازفوت مصالح منافع موصوف درمالکیت متصالح مستقر می گردد. بدیهی است در اجرای این شرط ملک درتصرف مادام الحیوه مصالح باقی خواهد ماند. متصالح عدم مغایرت مفاد گواهیهای مستند این سند را با وضعیت موجود درمورد صلح اعلام و با مسئولیت خود اقدام به قبول مورد صلح نمود. همچنین با آگاهی کامل مصالح حق فسخ عقد صلح را از خود به صورت کامل سلب و ساقط نمودند.
رأی بدوی
( نمونه حکم صلح نامه عادی)
در خصوص دعوی … به طرفیت خانم‌ها …. همگی شهرت ض. و خانم ع.الف. با وکالت … به خواسته تنفیذ صلح نامه عادی شماره … مورخه … با احتساب خسارات دادرسی بدین توضیح که نماینده حقوقی خواهان اظهار داشته ف.ض. به شرح صلح نامه عادی شماره … مورخ … شش دانگ دو باب مغازه فرش فروشی واقع در تهران سبزه میدان… را به این نهاد صلح نموده‌اند مشارٌالیه در تاریخ … فوت نموده و طبق گواهی استشهادیه حصر وراثت مورخ … خواندگان وراث حین‌الفوت می‌باشند که پس از فوت آن مرحوم ورثه ایشان ادعای اختلال حواس و محجور بودن مرحوم را در زمان حیات و تنظیم صلح نامه مطرح نمودند که ادعای آنان منجر به صدور حکم عدم حجر در دادگاه بدوی به شرح دادنامه شماره … مورخ … و تأیید حکم در دادگاه تجدیدنظر استان تهران (دادنامه شماره … مورخ …) گردیده است لذا رسیدگی و صدور حکم به خواسته فوق مورد استدعاست .
وکیل خواندگان نسبت به اصالت سند ابرازی ادعای جعل مطرح نموده که دادگاه در راستای رسیدگی به اصالت سند ارجاع امر به کارشناس صادر نموده است. نظر به اینکه حسب نظریه کارشناسی یک نفره ، هیأت سه نفره کارشناسی و نهایتاً نظریه هیأت 5 نفره کارشناسی مثبوت به شماره … مورخ … اصالت و صحت امضاء منتسب به مورث خواندگان در ذیل صلح نامه استنادی مورد تأیید قرارگرفته است و اعتراض وکیل خواندگان به نظریه هیأت پنج نفره کارشناس فاقد جهات استدلالی می‌باشد و نمی‌تواند خدشه‌ای به نظریه مذکور وارد نماید چرا که این نظریه با سایر نظرات کارشناسان قبلی یکسان است و با اوضاع و احوال مسلم و محقق قضیه نیز مغایرتی ندارد. لذا بنا به مراتب فوق و توجهاً به اصل صحت قراردادها دادگاه دعوی مطروحه را وارد و ثابت دانسته و مستنداً به مواد 10، 219، 223، 754 و 760 قانون مدنی حکم بر تنفیذ صلح نامه عادی مورخ … و محکومیت خواندگان به پرداخت هزینه دادرسی در حق خواهان صادر و اعلام می‌کند رأی صادره حضوری ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان تهران می‌باشد.
دادرس شعبه … دادگاه عمومی حقوقی تهران
سخن پایانی
توصیه ما استفاده از راهکارهای قانونی صحیح و مطمئن است. در صورت نیاز به مشاوره تخصصی همین الان با موسسه حقوقی دادخواهان مجد تماس بگیرید.
