بررسی تفصیلی جرم جعل و استفاده از سند مجعول
جرم جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری چیست؟ قانونگذار برای این جرم ها چه مجازاتی در نظر گرفته است؟ آیا جرم جعل سند، جرم استفاده از سند مجعول و جرم کلاهبرداری با یکدیگر تفاوت دارند؟ اگر سری به دادگاه های کیفری کشور بزنید، متوجه خواهید شد که بسیاری از دعاوی پیرامون جرم جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری می باشند. همین مسئله باعث شده است که افراد زیادی جهت دریافت خدمات حقوقی کیفری با متخصصین موسسه حقوقی دادخواهان مجد تماس بگیرند. همه این افراد سوالات زیادی را در ذهن خود دارند که از جمله رایج ترین آنها می توان به پرسش های مذکور در ابتدای مقاله اشاره داشت. به همین خاطر در یکی دیگر از مجموعه مقالات موسسه حقوقی دادخواهان مجد تصمیم گرفته ایم تا به طور کامل به بررسی این موضوع بپردازیم. پس با ما همراه باشید.
جرم جعل کردن سند چیست؟
در اولین گام از بررسی جرم جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری بایستی به سراغ تعریف جرم جعل سند برویم. ابتدا باید به این نکته اشاره کنیم که قانونگذار در ماده 523 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی ضمن تعریف جعل و تزویر، آن را جرم دانسته است. در همین ماده انواع متنوعی از جرم جعل مطرح می شود که یکی از آنها جرم جعل سند می باشد. در واقع جرم جعل سند عبارت است از اینکه فردی به قصد فریب دادن دیگری، اقدام به جعل نمودن سندی بکند. اعم از اینکه این سند رسمی باشد یا غیر رسمی.
مجازات جعل کردن سند
اکنون که با تعریف جرم جعل سند آشنا شدیم، در ادامه مسیر بررسی جرم جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری بایستی به سراغ مجازات جعل سند برویم. همانطور که گفته شد، جرم جعل سند شامل دو عنوان مجرمانه مجزا می باشد که هر کدام مجازات مخصوصی خواهند داشت.
مجازات جعل سند رسمی: قانونگذار با توجه به اینکه مرتکب این جرم چه کسی باشد، مجازات متنوعی برای آن در نظر گرفته است. در نتیجه مجازات جعل سند رسمی را در دو حیطه باید بررسی کنیم:
- اگر مرتکب، کارمند یا مسئول دولت باشد، با استناد به ماده 532 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی اصلاحی بهمن 1399 مجازات وی علاوه بر مجازات های اداری و جبران خسارت وارده، حبس 1 تا 5 ساله یا پرداخت جزای نقدی 5 میلیون تا 25 میلیون تومان خواهد بود.
- اگر مرتکب، کارمند یا مسئول دولتی نباشد، با استناد به ماده 533 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی اصلاحی بهمن 1399 مجازات وی علاوه بر جبران خسارت، حبس 6 ماهه تا 3 ساله یا جزای نقدی 5 میلیون تا 25 میلیون تومان خواهد بود.
مجازات جعل سند غیررسمی: اعم از اینکه مرتکب این جرم چه کسی باشد، با استناد به ماده 536 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی اصلاحی 1399 مجازات وی علاوه بر جبران خسارت، حبس 3 ماه تا 1 سال یا جزای نقدی 2.5 تا 10 میلیون تومان خواهد بود.
دریافت مشاوره از وکیل ثبت و سند
جرم استفاده از سند مجعول
قانونگذار علی رغم جرم دانستن جعل نمودن سند، استفاده از سند مجعول را نیز جرم انگاری کرده است. در نتیجه در ادامه بررسی جرم جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری باید با تعریف جرم استفاده از سند مجعول و مجازات آن نیز آشنا شویم. همانطور که از نام این جرم پیداست، اگر شخصی جهت فریب دادن دیگری و کسب منفعت از سند مجعولی استفاده کند، مرتکب جرم استفاده از سند مجعول شده است.
همچنین قانونگذار با توجه به اینکه سند استفاده شده، رسمی باشد یا غیر رسمی، برای آن مجازات تعیین کرده است. پس مجازات استفاده از سند مجعول را باید در دو حیطه بررسی کنیم:
- استفاده از سند رسمی مجعول: با استناد به ماده 535 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی اصلاحی بهمن 1399 مرتکب این جرم علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از 6 ماه تا 3 سال یا جزای نقدی 5 میلیون تا 25 میلیون تومان محکوم خواهد شد.
- مجازات استفاده از سند غیر رسمی مجعول: مجازات مرتکب این جرم همانند مجازات جرم جعل سند غیر رسمی می باشد.
جرم کلاهبرداری
مورد بعدی که هنگام آشنایی با جرم جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری بایستی با آن آشنا شویم، جرم کلاهبرداری می باشد. دکترین حقوقی در تعریف جرم کلاهبرداری گفته اند: «اگر فردی با توسل به فعالیت های متقلبانه نظیر جعل کردن و استفاده از سند مجعول، شخص دیگری را فریب دهد تا اموالش را با اختیار خود به مجرم بدهد، مرتکب جرم کلاهبرداری شده است. در واقع انجام عملیات های متقلبانه با هدف فریب دادن شخص بزه دیده و فریب خوردن او در تعریف این جرم بسیار مهم می باشد. ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری به تعریف جرم کلاهبرداری و مجازات آن پرداخته است.
تفاوت جرم جعل و کلاهبرداری
در آخرین بخش از مقاله جرم جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری باید با تفاوت جرم جعل و جرم کلاهبرداری آشنا شویم. این دو جرم اگرچه شباهت های زیادی با یکدیگر دارند و گاهی اوقات نیز با هم ترکیب می شوند، تفاوت های بسیاری نیز خواهند داشت.
این تفاوت ها عبارتند از:
- متفاوت بودن مجازات جعل سند با مجازات جرم کلاهبرداری.
- تفاوت در حیطه دسته بندی: جرم جعل سند از جمله جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی تلقی می شود. در حالی که جرم کلاهبرداری، جرمی است علیه اموال و مالکیت.
- صرف جعل نمودن سند حتی بدون استفاده از آن نیز جرم می باشد. در حالی که در کلاهبرداری، فریب خوردن بزه دیده شرط بسیار مهمی است. به نحوی که اگر بزه دیده بداند مجرم قصد فریب دادن او با توسل به وسایل متقلبانه را داشته و خودش با اختیار خود، اموالش را به مجرم تقدیم کرده است، جرم کلاهبرداری محقق نمی شود.
سخن پایانی:
در این مقاله سعی داشتیم شما را با موضوع جرم جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری آشنا کنیم. در آخر باید به این نکته اشاره داشته باشیم که اگر به دنبال شکایت از جرم جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری هستید، مشاوره با یک وکیل کیفری می تواند به شما کمک قابل توجهی کند. ما در موسسه حقوقی دادخواهان مجد گرد هم آمده ایم تا بتوانیم در این مسیر به شما یاری برسانیم.
