در حقوق تجارت ایران، سفته یکی از ابزارهای مهم مالی است که به عنوان سندی برای تعهد به پرداخت مبلغی مشخص در آینده استفاده می‌شود. با این حال، ممکن است شرایطی به وجود آید که متعهد به پرداخت مبلغ سفته عمل نکند. در این حالت، دارنده سفته می‌تواند برای مطالبه حقوق خود، به روش قانونی واخواست سفته متوسل شود. در این مقاله به بررسی واخواست سفته، مفهوم آن، مراحل قانونی مرتبط و مهلت‌های قانونی برای اقدام به واخواست پرداخته و دیگر مسایل مرتبط با آن پاسخ خواهیم داد.
مفهوم واخواست سفته
برای درک بهتر واخواست سفته، ابتدا باید دو مفهوم واخواست و سفته را به‌طور جداگانه بررسی کنیم. در لغت، واخواست به معنای اعتراض و مطالبه است و سفته سندی است که بر اساس آن یک فرد به دیگری تعهد می‌کند تا مبلغ معینی را در تاریخ مشخص پرداخت نماید. از نظر حقوقی، واخواست سفته به معنای اعتراض رسمی به عدم پرداخت مبلغ مندرج در سفته توسط متعهد است.
هنگامی که موعد پرداخت سفته فرا می‌رسد و متعهد از پرداخت وجه سفته خودداری می‌کند، دارنده سفته (متعهدله) می‌تواند با ارائه واخواست، به‌طور رسمی و قانونی مبلغ را مطالبه کند. این اقدام به دارنده سفته اجازه می‌دهد تا متعهد و هر فردی که سفته را امضا کرده (ظهرنویس) تحت پیگرد قانونی قرار داده و آن‌ها را ملزم به پرداخت وجه نماید.
برای مطالعه بیشتر: سفته چیست
مراحل واخواست سفته
واخواست سفته نیازمند طی کردن مراحل قانونی مشخصی است. این مراحل به ترتیب زیر توضیح داده می‌شود:
- ارسال اظهارنامه به متعهد: اولین گام برای واخواست سفته، ارسال اظهارنامه‌ای به متعهد است. در این اظهارنامه، دارنده سفته از متعهد می‌خواهد که مبلغ موردنظر را پرداخت کند و در صورت عدم انجام این کار، تهدید به اقدام قانونی برای واخواست می‌شود.
- مراجعه به دایره واخواست دادگستری: اگر متعهد پس از دریافت اظهارنامه باز هم از پرداخت مبلغ سفته خودداری کند، دارنده سفته باید به دایره واخواست دادگستری مراجعه کرده و اوراق واخواست را دریافت و تکمیل نماید. این اوراق حاوی اطلاعات مربوط به سفته، دارنده، متعهد و مبلغ مورد مطالبه است.
- تحویل اوراق به دایره واخواست: پس از تکمیل اوراق واخواست، دارنده باید آن‌ها را به دفتر دایره واخواست تحویل دهد. این دفتر پس از بررسی اوراق و تعیین نوبت، اقدام به انجام مراحل بعدی قانونی می‌کند.
مهلت واخواست سفته
مهلت واخواست سفته از جمله نکات مهم در این زمینه است که بسته به شرایط سفته می‌تواند متفاوت باشد. سفته‌ها به‌طور کلی به دو دسته مهلت‌دار و بدون مهلت (عندالمطالبه) تقسیم می‌شوند. هر یک از این دسته‌ها دارای مهلت‌های قانونی خاصی برای واخواست هستند:
- سفته مهلت‌دار: در این نوع سفته، تاریخ مشخصی برای پرداخت وجه تعیین شده است. دارنده سفته باید ظرف 10 روز پس از تاریخ سررسید اقدام به واخواست سفته کند. در غیر این صورت، ممکن است حقوق قانونی او در مطالبه مبلغ از بین برود.
- سفته عندالمطالبه: در سفته‌های عندالمطالبه که تاریخ سررسید مشخصی ندارند، دارنده سفته باید ابتدا اظهارنامه‌ای برای متعهد ارسال کرده و تاریخ مشخصی را برای پرداخت مبلغ تعیین کند. پس از تعیین این تاریخ، دارنده تا 10 روز پس از سررسید تعیین‌شده فرصت دارد تا واخواست سفته را انجام دهد.
برای مطالعه بیشتر: سوء استفاده از سفته حسن انجام کار
اوراق واخواست سفته
اوراق واخواست سفته شامل فرم‌های آماده‌ای هستند که دارنده سفته باید آن‌ها را تکمیل نماید. این فرم‌ها معمولاً شامل چهار بخش اصلی هستند:
- مشخصات دارنده سفته: در این بخش، اطلاعات دارنده سفته شامل نام، آدرس و شماره ملی ثبت می‌شود.
- مشخصات سفته: این بخش شامل اطلاعات مربوط به سفته نظیر مبلغ، شماره سریال و تاریخ صدور سفته است.
- مشخصات متعهد: اطلاعات مربوط به متعهد، شامل نام، آدرس و مشخصات شخصی در این بخش ثبت می‌شود.
- توضیحات اضافی: در این بخش، دارنده سفته می‌تواند هرگونه توضیحات اضافی مربوط به عدم پرداخت وجه سفته را ارائه دهد.
برای واخواست سفته کجا برویم؟
برای اقدام به واخواست سفته، دارنده باید به دایره واخواست دادگستری مراجعه کند. در این دایره، فرم‌های مربوط به واخواست سفته در اختیار دارنده قرار می‌گیرد که پس از تکمیل آن‌ها، باید به دفتر دایره تحویل داده شوند. پس از بررسی و تعیین نوبت، دادگاه اقدام به رسیدگی به واخواست خواهد کرد.
در صورتی که دارنده سفته اطلاعات کافی در خصوص نحوه اقدام نداشته باشد، می‌تواند از خدمات حقوقی موسسات معتبر استفاده کند. این موسسات با تجربه و تخصص در زمینه دعاوی مربوط به اسناد تجاری، می‌توانند بهترین راهکارها را برای موفقیت در پرونده واخواست ارائه دهند.
نکات مهم در واخواست سفته
- اهمیت زمان‌بندی: یکی از مهم‌ترین نکات در واخواست سفته، رعایت مهلت‌های قانونی است. دارنده سفته باید به‌موقع اقدام به ارسال اظهارنامه و در نهایت واخواست سفته کند تا حقوق قانونی خود را از دست ندهد.
- هزینه‌های مربوط به واخواست: واخواست سفته دارای هزینه‌های مربوط به دادگستری است که دارنده سفته باید آن‌ها را پرداخت نماید. این هزینه‌ها شامل هزینه تنظیم اوراق واخواست و هزینه‌های دادرسی است.
- پیگیری مداوم: پس از تحویل اوراق واخواست به دادگستری، دارنده باید پیگیری مداومی از وضعیت پرونده داشته باشد تا مراحل دادرسی به‌طور صحیح انجام شود.
مزایای انجام واخواست
واخواست سفته برای دارنده آن مزایای قابل توجهی به همراه دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- تبدیل به سند لازم‌الاجرا: با واخواست، سفته از یک سند عادی به سند لازم‌الاجرا تبدیل می‌شود که حمایت قانونی بیشتری دارد. این امر باعث می‌شود دارنده بتواند سریع‌تر اقدامات قانونی را برای وصول وجه انجام دهد.
- مطالبه تضامنی از صادرکننده و ظهرنویس: دارنده سفته می‌تواند مبلغ را از صادرکننده و ظهرنویسان به‌طور تضامنی طلب کند. این موضوع شانس دارنده را برای وصول مبلغ افزایش می‌دهد.
- توقیف اموال با قرار تأمین خواسته: پس از واخواست، دارنده می‌تواند با درخواست تأمین خواسته، اموال خوانده را قبل از برگزاری جلسه دادرسی توقیف کند. بدون واخواست، هزینه تأمین خواسته بیشتر خواهد بود.
- مطالبه هزینه‌های واخواست: در صورت پیروزی در دعوا، دارنده می‌تواند هزینه‌های واخواست را از مدیون مطالبه کند.
- خسارت تأخیر تأدیه: از زمان واخواست، دارنده سفته می‌تواند خسارت تأخیر تأدیه را نیز درخواست کند. این خسارت به دلیل عدم پرداخت به موقع محاسبه می‌شود.
نتیجه‌گیری
واخواست سفته یکی از مهم‌ترین روش‌های قانونی برای مطالبه وجه در مواردی است که متعهد از پرداخت خودداری می‌کند. این فرآیند نیازمند طی کردن مراحل قانونی مشخص و رعایت مهلت‌های تعیین‌شده است. دارنده سفته باید با آگاهی کامل از این مراحل و مشاوره حقوقی مناسب، از حقوق خود دفاع کند.
برای دریافت مشاوره تخصصی در زمینه واخواست سفته و دعاوی مربوط به اسناد تجاری، به موسسه حقوقی دادخواهان مجد مراجعه کنید. این موسسه با ارائه خدمات حقوقی تخصصی، شما را در تمامی مراحل حقوقی یاری خواهد داد.
