پادکست پذیرش سرپرستی کودک
در جوامع مختلف، داشتن فرزند به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تشکیل و استحکام خانواده شناخته می‌شود. با این حال، برخی از زوج‌ها به دلایل مختلف ممکن است قادر به بچه‌دار شدن نباشند یا تمایل به پذیرش یک فرزند دیگر در خانواده خود داشته باشند. این موضوع نه تنها از دیدگاه اجتماعی و عاطفی حائز اهمیت است، بلکه از منظر حقوقی نیز دارای ابعاد و شرایط خاصی است که نیازمند بررسی و توجه دقیق می‌باشد.
پذیرش فرزند به سرپرستی، یک فرآیند قانونی است که نیازمند رعایت شرایط و مقررات خاصی است. این مقررات به منظور حفاظت از حقوق کودک و تأمین منافع او تدوین شده‌اند و برای اطمینان از اینکه کودک به یک خانواده مناسب و امن منتقل می‌شود، اجرا می‌گردند. در این مقاله، قصد داریم به بررسی جامع شرایط و ضوابط قانونی مرتبط با پذیرش فرزند به سرپرستی بپردازیم. این بررسی شامل مرور قوانین و مقررات مربوطه، شرایط لازم برای متقاضیان و نکات مهم مرتبط با این موضوع خواهد بود.
امید است که این مقاله بتواند به عنوان یک راهنمای جامع و مفید برای افرادی که قصد پذیرش فرزند به سرپرستی را دارند، عمل کرده و آنان را با جزئیات حقوقی و فرآیندهای قانونی مرتبط آشنا سازد. همچنین، ارائه اطلاعات دقیق و مستند می‌تواند به تسهیل این فرآیند و ایجاد اطمینان و آرامش در میان متقاضیان کمک کند.
همچنین میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر با شماره تماس های موجود در وبسایت تماس حاصل نمایید.
سرپرست کودک کیست؟
بر اساس ماده 5 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، افراد زیر میتوانند از سازمان بهزیستی درخواست سرپرستی کودکان و نوجوانان مشمول این قانون را داشته باشند:
- زن و شوهری که پنج سال از تاریخ ازدواجشان گذشته باشد و بدون فرزند باشند: این زوج‌ها باید حداقل یکی از آن‌ها بیش از سی سال سن داشته باشد.
- زن و شوهر دارای فرزند: در صورتی که حداقل یکی از آن‌ها بیش از سی سال سن داشته باشد.
- دختران و زنان بدون شوهر: در صورتی که حداقل سی سال سن داشته باشند، و این افراد منحصراً میتوانند سرپرستی کودکان دختر را بپذیرند.
تبصره 1: اگر به تشخیص سازمان پزشکی قانونی، زوجین قادر به بچه‌دار شدن نباشند، از شرط پنج سال مقرر در بند اول این ماده مستثنی خواهند بود.
تبصره 2: اگر درخواست‌کنندگان سرپرستی از بستگان کودک یا نوجوان باشند، دادگاه می‌تواند با نظر سازمان بهزیستی و با رعایت مصلحت کودک، آن‌ها را از برخی شرایط مقرر در این ماده مستثنی نماید.
تبصره 3: اولویت در پذیرش سرپرستی به ترتیب زیر است:
- زن و شوهر بدون فرزند
- زنان و دختران بدون شوهر فاقد فرزند
- زن و شوهر دارای فرزند
این قانون به منظور حمایت از کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست و تأمین آینده‌ای مطمئن برای آن‌ها تدوین شده است. رعایت این شرایط و ضوابط، تضمین می‌کند که کودکان در محیطی امن و مناسب پرورش یابند.
چه کودکانی میتوانند تحت سرپرستی قرار گیرند؟
پس از آشنایی با شرایط لازم برای افرادی که می‌خواهند فرزندخواندگی را تقاضا کنند، بهتر است با شرایط کودکانی که میتوانند تحت سرپرستی قرار گیرند نیز آشنا شویم. طبق ماده 7 قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست، سرپرستی این کودکان تحت شرایط زیر مجاز است:
- عدم امکان شناسایی والدین و جد پدری: اگر امکان شناخت هیچ یک از پدر، مادر و جد پدری کودک وجود نداشته باشد.
- عدم حیات والدین و ولی منصوب: اگر پدر، مادر، جد پدری و وصی منصوب از سوی ولی قهری در قید حیات نباشند.
- عدم مراجعه والدین پس از دو سال: کودکانی که سرپرستی آن‌ها به موجب حکم مراجع صلاحیت‌دار به سازمان بهزیستی سپرده شده و تا دو سال پس از این سپردن، پدر، مادر، جد پدری و وصی منصوب از سوی ولی قهری برای سرپرستی آن‌ها مراجعه نکرده باشند.
- عدم صلاحیت والدین و ولی منصوب: اگر هیچ یک از پدر، مادر، جد پدری و وصی منصوب از سوی ولی قهری صلاحیت سرپرستی را نداشته باشند و به تشخیص دادگاه صالح، حتی با وجود تعیین امین یا ناظر، این امر امکان‌پذیر نباشد.
به طور خلاصه، کودکانی که والدین و پدربزرگ آن‌ها شناخته نشده، در قید حیات نباشند، یا کودکانی که بیش از دو سال تحت سرپرستی سازمان بهزیستی باشند و کسی برای سرپرستی آن‌ها مراجعه نکرده باشد، میتوانند تحت سرپرستی افراد واجد شرایط قرار گیرند. این مقررات تضمین می‌کنند که کودکان در محیطی امن و حمایتی رشد کنند و به مصلحت و منافع آنان توجه کامل شود.
شرایط سرپرستی چیست ؟
پذیرش سرپرستی کودک یا نوجوان نیازمند شرایط خاصی است تا مصلحت و رفاه آنان به بهترین نحو تامین شود. قانون، شرایط مشخصی را برای افرادی که قصد پذیرش سرپرستی دارند تعیین کرده است. طبق ماده 6 این قانون، شرایط لازم برای سرپرست به شرح زیر است:
- تقید به انجام واجبات و ترک محرمات: سرپرست باید به واجبات دینی پایبند و از انجام محرمات خودداری کند.
- عدم محکومیت جزایی مؤثر: سرپرست نباید سابقه محکومیت جزایی مؤثر داشته باشد، با رعایت موارد مقرر در قانون مجازات اسلامی.
- تمکن مالی: سرپرست باید از توانایی مالی کافی برای تامین نیازهای کودک یا نوجوان برخوردار باشد.
- عدم حجر: سرپرست نباید محجور باشد و باید از اهلیت قانونی برخوردار باشد.
- سلامت جسمی و روانی: سرپرست باید سلامت جسمی و روانی لازم را داشته و توانایی عملی برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان را داشته باشد.
- عدم اعتیاد: سرپرست نباید به مواد مخدر، مواد روانگردان و الکل اعتیاد داشته باشد.
- صلاحیت اخلاقی: سرپرست باید از لحاظ اخلاقی صلاحیت داشته باشد.
- عدم ابتلا به بیماری‌های واگیر و یا صعب‌العلاج: سرپرست نباید به بیماری‌های واگیر و یا صعب‌العلاج مبتلا باشد.
- اعتقاد به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی: سرپرست باید به یکی از ادیان رسمی مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اعتقاد داشته باشد.
تبصره 1: رعایت اشتراکات دینی میان سرپرست و فرد تحت سرپرستی الزامی است. دادگاه می‌تواند با توجه به مصلحت کودک یا نوجوان غیرمسلمان، سرپرستی وی را به درخواست‌کنندگان مسلمان واگذار کند.
تبصره 2: در صورتی که متقاضی سرپرستی ادعای یافتن طفلی را داشته باشد و ادعای او در دادگاه ثابت شود، در صورت دارا بودن شرایط مندرج در این قانون، در اولویت واگذاری سرپرستی قرار خواهد گرفت.
این شرایط تضمین می‌کنند که سرپرستی کودکان و نوجوانان توسط افرادی انجام شود که توانایی فراهم کردن محیطی امن، سالم و مناسب برای رشد و پرورش آنان را دارند. رعایت این مقررات، از حقوق کودکان و نوجوانان در برابر هرگونه آسیب و ناملایمات اجتماعی محافظت می‌کند.
سخن پایانی
قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست، مقررات دقیقی را برای اعطای سرپرستی و پذیرش فرزندخواندگی تعیین کرده است. بر اساس این قانون، زوج‌هایی که پس از پنج سال زندگی مشترک نتوانسته‌اند صاحب فرزند شوند، و همچنین دختران و زنان مجرد بالای سی سال که شرایط لازم را دارند، میتوانند برای اخذ سرپرستی کودکان بی‌سرپرست اقدام کنند.
اگر شما نیز در این دسته قرار می‌گیرید و علاقه‌مند به پذیرش فرزندخواندگی هستید، میتوانید با دریافت مشاوره تخصصی از موسسه حقوقی دادخواهان مجد، به طور کامل از شرایط و مراحل قانونی آگاه شوید و با اطمینان خاطر بیشتری اقدام نمایید. موسسه حقوقی دادخواهان مجد با تیمی از وکلای مجرب و کارشناسان حقوقی، آماده ارائه راهنمایی‌های لازم و پاسخ به سوالات شما در این زمینه است. برای دریافت اطلاعات بیشتر و بهره‌مندی از مشاوره‌های تخصصی، با ما در تماس باشید.
سوالات متداول
زن و شوهرهایی که پنج سال از ازدواجشان گذشته و فرزند ندارند، زن و شوهرهای دارای فرزند، و دختران و زنان مجرد بالای سی سال.
سرپرست کودک شخصی است که مسئولیت نگهداری و تربیت یک کودک را بر عهده دارد و این مسئولیت توسط سازمان بهزیستی یا مراجع قانونی به او واگذار می‌شود.
بله، زنان مجرد بالای سی سال میتوانند سرپرستی کودکان دختر را بپذیرند.
بله، حداقل یکی از زوجین باید بالای سی سال سن داشته باشد و دختران و زنان مجرد نیز باید حداقل سی سال سن داشته باشند.
بله، متقاضیان باید شرایطی مانند تقید به واجبات دینی، عدم محکومیت جزایی مؤثر، تمکن مالی، سلامت جسمی و روانی، و صلاحیت اخلاقی را داشته باشند.
کودکانی که والدین و پدربزرگ آن‌ها شناخته نشده‌اند، در قید حیات نیستند، یا بیش از دو سال تحت سرپرستی سازمان بهزیستی باشند و کسی برای سرپرستی آن‌ها مراجعه نکرده باشد.
خیر، کودکانی که امکان شناسایی والدین و پدربزرگ آن‌ها وجود ندارد، نیز میتوانند تحت سرپرستی قرار گیرند.
اگر به تشخیص سازمان پزشکی قانونی، زوجین قادر به بچه‌دار شدن نباشند، از شرط پنج سال مقرر مستثنی خواهند بود.
بله، اولویت با زن و شوهر بدون فرزند، سپس زنان و دختران بدون شوهر فاقد فرزند، و در نهایت زن و شوهر دارای فرزند است.
بله، سرپرست باید به یکی از ادیان رسمی مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اعتقاد داشته باشد.
بله، سرپرست باید سلامت جسمی و روانی لازم را داشته و توانایی عملی برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان را داشته باشد.
بله، سرپرست باید از توانایی مالی کافی برای تأمین نیازهای کودک یا نوجوان برخوردار باشد.
بله، سرپرست نباید به بیماری‌های واگیر یا صعب‌العلاج مبتلا باشد.
