مهریه در واقع یکی از حقوق مالی است که در زمان عقد نکاح به زن تعلق می‌گیرد و مرد متعهد به پرداخت آن می‌شود. این مال که به عنوان هدیه‌ای از سوی مرد به زن در نظر گرفته می‌شود، در صورتی که زن آن را بخواهد، باید پرداخت گردد. مهریه باید قابل تملک و مشخص باشد، و در هنگام عقد نکاح، دو نوع روش برای پرداخت آن تعیین می‌شود: مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه.
در مهریه عندالمطالبه، زن هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را از مرد مطالبه کند و مرد موظف است آن را پرداخت کند. در مهریه عندالاستطاعه، پرداخت مهریه زمانی واجب می‌شود که مرد توان مالی برای پرداخت آن را داشته باشد.
این تقسیم‌بندی باعث می‌شود که مردان در شرایط خاص که قادر به پرداخت مهریه نیستند، امکان درخواست تعدیل اقساط مهریه را داشته باشند. به همین دلیل، تعدیل مهریه به یکی از موضوعات مهم و رایج در دادگاه‌های خانواده تبدیل شده است. در این مقاله، به بررسی مفهوم مهریه، انواع آن، دلایل درخواست تعدیل مهریه، نحوه درخواست و مدارک لازم برای آن، همچنین فرآیند قانونی و مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست‌های تعدیل مهریه خواهیم پرداخت.
افزایش قیمت سکه و مشکلات مالی مردان
در شرایط کنونی کشور، با توجه به افزایش روزافزون قیمت سکه و مشکلات اقتصادی، بسیاری از مردان با چالش‌هایی برای پرداخت مهریه مواجه هستند. از این رو، دادخواست‌های مربوط به تعدیل اقساط مهریه رو به افزایش است. این موضوع باعث شده است که بسیاری از پرونده‌های حقوقی در دادگاه‌ها به بررسی تعدیل مهریه و اعتراضات طرفین به نحوه پرداخت آن اختصاص یابد.
در این شرایط، حتی در صورتی که مرد نمی‌تواند مهریه را به‌صورت یکجا پرداخت کند، می‌تواند از دادگاه درخواست کند که اقساط مهریه به صورت معین و مناسب با وضعیت مالی وی تعیین گردد. این کار به مرد اجازه می‌دهد که به تدریج بدهی خود را پرداخت کند و فشار مالی سنگینی بر او وارد نشود.
تعدیل مهریه به چه معناست؟
تعدیل مهریه به معنای تغییر شرایط و میزان اقساط مهریه است. زمانی که مرد توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد، می‌تواند درخواست تعدیل اقساط مهریه را از دادگاه ارائه دهد. در صورتی که دادگاه درخواست مرد را قبول کند، می‌تواند اقساط مهریه را تغییر دهد، کاهش دهد یا حتی در مواردی که وضعیت مالی مرد بهبود یابد، افزایش دهد.
بنابراین، تعدیل مهریه به این معنا است که در صورت تغییر شرایط اقتصادی طرفین یا تغییرات در وضعیت مالی مرد، می‌توان اقساط مهریه را تغییر داد تا شرایط پرداخت آن برای طرفین عادلانه‌تر و مناسب‌تر باشد.
زمان مناسب برای درخواست تعدیل مهریه
درخواست تعدیل مهریه زمانی مطرح می‌شود که شرایط تغییرات قابل توجه در وضعیت مالی مرد وجود داشته باشد. برای مثال، اگر وضعیت مالی مرد تغییر کند و توانایی پرداخت اقساط مهریه را پیدا کند، زن می‌تواند درخواست افزایش اقساط را مطرح کند. همچنین، اگر وضعیت مالی مرد بدتر شود یا قیمت سکه افزایش یابد، مرد می‌تواند درخواست کاهش اقساط مهریه را به دادگاه ارائه دهد.
در هر صورت، درخواست تعدیل مهریه باید با ارائه مستندات کافی و معتبر همراه باشد. در غیر این صورت، درخواست می‌تواند رد شود.
بیشتر بخوانید: اعسار از پرداخت مهریه
درخواست تعدیل مهریه و مدارک لازم
برای درخواست تعدیل مهریه، مرد یا زن باید دادخواست مربوطه را به دادگاه خانواده تقدیم کنند. در این درخواست، طرفین باید مدارک و شواهدی مبنی بر تغییر وضعیت مالی خود ارائه دهند. این مدارک می‌توانند شامل گواهی‌های مالی، استشهادنامه و شهادت شهود باشند. شهادت شهود باید از افرادی باشد که وضعیت اقتصادی طرفین دعوا را به‌خوبی می‌شناسند.
برای درخواست تعدیل مهریه، باید دادنامه محکومیت مهریه که قبلاً صادر شده باشد، به پرونده ضمیمه شود. این دادنامه باید قطعی و اجرایی باشد.
مرجع صالح برای رسیدگی به تعدیل مهریه
مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست‌های تعدیل مهریه، دادگاهی است که قبلاً حکم به محکومیت مهریه را صادر کرده است. این دادگاه باید صلاحیت رسیدگی به درخواست تعدیل را داشته باشد. اگر دادگاه‌های دیگر بخواهند به این موضوع رسیدگی کنند، باید پرونده به دادگاه صالح ارجاع داده شود.
مدارک لازم برای اعتراض به رای تعدیل مهریه
برای اعتراض به رای تعدیل مهریه، فرد معترض باید مدارکی را آماده کرده و به دادگاه ارائه دهد. زوجه، با توجه به مراحل مشخص شده، می‌تواند دادخواست اعتراض خود را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کند. این فرایند مشابه دادخواست مطالبه مهریه است و متقاضی باید ابتدا اسناد لازم را جمع‌آوری کرده و همراه با دادخواست خود به دادگاه ارائه کند. در ادامه، مهم‌ترین مدارک مورد نیاز برای اعتراض به رای تعدیل مهریه شرح داده می‌شود:
- مدارک هویتی شامل شناسنامه و کارت ملی
- اصل و کپی برابر با اصل سند ازدواج زوجین
- حکم صادره از دادگاه مبنی بر اقساطی بودن پرداخت مهریه
- رای صادره در خصوص تعدیل اقساط مهریه
- نمونه دادخواست اعتراض به حکم تعدیل اقساط مهریه در قالب دادخواست تجدید نظرخواهی، واخواهی یا اعاده دادرسی
- اسناد و مدارک که نشان‌دهنده حق‌خواهی معترض است، مانند شواهدی مبنی بر افزایش درآمد یا اموال شوهر، یا شهادت شهود و مطلعین در صورت لزوم.
در این راستا، ارائه مدارک دقیق و معتبر می‌تواند بر روند رسیدگی به دادخواست اعتراض تاثیرگذار باشد.
اعتراض به رای تعدیل مهریه
پس از صدور حکم دادگاه در خصوص تعدیل مهریه، طرفین می‌توانند به رای صادره اعتراض کنند. اعتراض به رای تعدیل مهریه می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی مانند واخواهی، تجدیدنظرخواهی، فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی صورت گیرد. هر یک از این روش‌ها دارای شرایط و مهلت‌های مشخصی است که طرفین باید با آن‌ها آشنا باشند.
- واخواهی: اگر یکی از طرفین دعوا در جلسه رسیدگی حضور نداشته باشد یا از آن مطلع نشود، می‌تواند از طریق واخواهی به رای اعتراض کند.
- تجدیدنظرخواهی: طرفین می‌توانند از طریق تجدیدنظرخواهی به رای اعتراض کنند و در صورت نارضایتی از حکم صادره، درخواست تجدیدنظر در آن را داشته باشند.
- فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی: این دو روش به‌طور خاص برای شرایط خاص و خاص به‌کار می‌روند و در موارد خاصی که برای یک طرف دعوا شرایطی پیش بیاید که پیش‌تر قابل پیش‌بینی نبوده است، می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
تفاوت و شباهت تعدیل مهریه و تقسیط مهریه
تعدیل مهریه و تقسیط مهریه دو مفهوم متفاوت هستند که در هر دو مورد، شرایط مالی طرفین باید مدنظر قرار گیرد.
- تقسیط مهریه: به معنای تقسیم پرداخت مهریه به اقساط مشخص است. این تقسیط معمولاً در ابتدای دادگاه و بر اساس وضعیت مالی طرفین مشخص می‌شود.
- تعدیل مهریه: زمانی که یکی از طرفین دعوا تغییرات مالی قابل توجهی داشته باشد، می‌تواند برای تغییر شرایط تقسیط مهریه اقدام کند. این تغییر می‌تواند شامل افزایش یا کاهش اقساط باشد.
سخن پایانی
در نهایت، تعدیل مهریه یکی از حقوق قانونی افراد در صورتی است که شرایط اقتصادی تغییر کند یا وضعیت مالی طرفین دستخوش تغییرات جدی شود. این روند باعث می‌شود که عدالت در پرداخت مهریه رعایت شود و طرفین بتوانند با توجه به شرایط خود، اقساط مهریه را به شکلی مناسب تغییر دهند. اگر شما نیز در چنین شرایطی قرار دارید، توصیه می‌شود برای درخواست تعدیل مهریه یا اعتراض به رای آن از مشاوره و کمک وکیل متخصص در امور خانواده استفاده کنید تا بهترین نتیجه را برای خود به دست آورید.در صورت نیاز به دریافت مشاوره تخصصی همین حالا با موسسه حقوقی دادخواهان مجد تماس بگیرید.
سوالات متداول:
اعتراض به رای تعدیل مهریه درخواست تغییر یا اصلاح رای دادگاه در مورد اقساط مهریه است که یکی از طرفین می‌تواند در صورت تغییر شرایط مالی، به آن اعتراض کند.
زمان اعتراض به رای تعدیل مهریه بعد از صدور حکم دادگاه و در مدت قانونی تعیین‌شده برای تجدید نظرخواهی یا واخواهی است.
مدت زمان اعتراض به رای تعدیل مهریه معمولاً ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای است.
اعتراض به رای باید به صورت کتبی و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شود.
بله، اگر تغییر وضعیت مالی به‌گونه‌ای باشد که به‌طور مستقیم مستندات کتبی نداشته باشد، می‌توان از شهادت شهود استفاده کرد.
