شیربها و قانون دریافت آن

پادکست شیربها و قانون دریافت آن

با توجه به اهمیت و جایگاه ازدواج در فرهنگ و شریعت اسلامی، مباحث مربوط به این حوزه در قوانین حقوقی قواعد و قوانین مخصوص خود را دارند. قوانینی چون قانون مدنی و قانون حفاظت از خانواده به طور مستقیم به مسائل ازدواج و موارد وابسته به آن اشاره دارند و افرادی که قصد انعقاد عقد نکاح را دارند، ملزم به رعایت این قوانین هستند.

علاوه بر قوانین حقوقی، رسوم و عاداتی نیز در ارتباط با ازدواج در جامعه وجود دارند که در برخی مناطق و فرهنگ‌ها به آن‌ها اهمیت زیادی داده می‌شود. یکی از این رسوم، تعیین و پرداخت شیربها از طرف خانواده داماد به خانواده عروس است.

در این مقاله، قصد داریم به بررسی مواردی مانند تعریف شیربها، حکم قانونی و نحوه محاسبه آن، و همچنین بررسی اینکه آیا شیربها پس از طلاق به زن تعلق می‌گیرد یا خیر، بپردازیم. همچنین شما میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر با شماره های موجود در وبسایت تماس حاصل نمایید.

شیربها چیست؟

در برخی از  نقاط ایران، مفهوم شیربها به عنوان یک نهاد مالی عرفی وجود دارد که در زمان انعقاد عقد ازدواج، به عنوان جزءی از مراسم، معمولاً اجرا می‌شود. این شیربها معمولاً به صورت پول یا اقلام دیگری از سوی خانواده داماد به خانواده عروس داده می‌شود، ممکن است این پرداخت به شکل هبه، جعاله و یا به شکل‌های دیگری انجام شود.

گاهی داماد به جای پرداخت شیربها به صورت نقدی، با خرید برخی از اقلام جهیزیه (به صورت توافقی) این سنت را ادامه می‌دهد. علاوه بر این، از دیگر معادل‌های فارسی برای شیربها می‌توان به نقدینگی، زر یا حق شیر اشاره کرد. در اسلام، مستقیما به این موضوع اشاره نشده است، اما اگر داماد پیش از ازدواج پذیرفته باشد که شیربها را پرداخت کند، متعهد به پرداخت آن است و باید آن را تأمین کند.

هدف از پرداخت و دریافت شیربها در این مناطق ممکن است شامل مواردی مانند کمک به خانواده عروس برای تأمین هزینه‌های جهیزیه، بیان ارتباط مثبت خانواده داماد با خانواده عروس، ابراز قدردانی از رضایت دختر برای انجام ازدواج، ارائه هدیه به والدین عروس به عنوان نماد تشکر و قدردانی از تربیت و پرورش دختر، و موارد مشابه باشد.

مالکیت شیربها کاملاً به توافق طرفین و رسم و رسوم محلی بستگی دارد و ممکن است متعلق به مادر، پدر، خود عروس یا شخصی دیگر باشد. به عبارت دیگر، هیچ مالک مشخصی برای شیربها در قوانین و شریعت تعیین نشده است و این موضوع بسته به توافقات و ترتیبات محلی تعیین می‌شود.

لازم به ذکر است که شیربها و مهریه دو موضوع کاملا متفاوت هستند و اشتباه گرفتن آنها با یکدیگر اشتباه است. بنابراین، احکامی که درباره مهریه وجود دارند، قابل اعمال برای شیربها نیستند.

شیر بها در قانون

از نظر قانونی در پرداخت شیربها هیچ اجباری نیست. قانون این امر را برعهده‌ی خانواده‌ی زوجین قرار می‌دهد تا با توجه به رسم و رسومات خود درباره‌ی آن تصمیم بگیرند. نکته‌ی مهمی که در مورد این رسم سنتی وجود دارد این است که اگر پرداخت شود اما ازدواجی صورت نگیرد، داماد می‌تواند آن را پس بگیرد. اما پرداخت مهریه‌ی عروس در هر شرایطی، حتی جدایی در زمان جاری شدن خطبه‌ی عقد نیز به عهده‌ی داماد می‌باشد.

اما در میان قوانین مربوطه، نکات مبهمی نیز وجود دارد. زیرا که در قوانین کشور ما هیچ مقرره‌ی مشخصی در قبال آن نیست. همچنین برای تحلیل شیربها، تنها به نیت طرفین و عرف مراجعه می‌شود. به همین علت در پرونده‌هایی که پیرامون مشکلات شیربها هستند، قاضی باید قصد دو طرف، عرف و شرایط موجود را بررسی کند! تا با استناد به قوانین عمومی و خصوصی قراردادها، اراده طرفین را تحلیل کرده و قصد واقعی آنها را مشخص نماید. سپس با توجه به مدارک موجود، حکم لازم را صادر کند. به عبارت ساده تر، در قوانین کشورمان، شیربها اصلا قانون نیست و نمی‌توان براساس آن داماد را ملزم به پرداخت کرد.

به عنوان یک مثال، فرض کنید که در یک شهر کوچک، زمانی که دو خانواده تصمیم به ازدواج فرزندانشان می‌گیرند، مرسوم است که شیربها به عنوان یک نشان از قدردانی و تقدیر از تلاش و پرورش دادن فرزندان، از طرف خانواده داماد به خانواده عروس داده شود.

مثلا فرض کنید خانواده داماد تعهد می‌کند که به خانواده عروس یک مبلغ معین پولی به عنوان شیربها پرداخت کند. این مبلغ ممکن است بر اساس توافقات قبلی، سنت‌های محلی یا شرایط مالی طرفین تعیین شود. به عنوان مثال، خانواده داماد ممکن است تعهد کند که مبلغ معینی پول به عنوان شیربها پرداخت کند و یا به جای پول، اقلام دیگری مانند طلا یا جواهرات به خانواده عروس هدیه دهد.

در این مثال، توافقات مربوط به شیربها و نحوه پرداخت آن به طور کامل به توافقات خانواده‌های داماد و عروس و همچنین شرایط محلی و فرهنگی آنها وابسته است .

نحوه محاسبه شیربها

در مورد مبلغ شیربها باید ذکر کرد که این امر به طور کامل به توافق طرفین بستگی دارد و هیچ مبلغ یا مال مشخصی وجود ندارد که از پیش به عنوان شیربها در قانون یا عرف تعیین شده باشد.

همچنین، نحوه محاسبه مبلغ شیربها نیز مشخص نیست و همه چیز به توافق طرفین دریافت و پرداخت کننده و همچنین عرف و رسوم منطقه ای که اشخاص در آن سکونت دارند، وابسته است.

دریافت شیربها معمولاً قبل از انعقاد عقد نکاح، در مراسم خواستگاری یا پس از آن، از جانب خانواده داماد، به خانواده عروس انجام می‌شود. اما چون شیربها و نحوه دریافت آن به توافق دو طرف بستگی دارد، ممکن است مبلغ شیربهای تعهد شده، بعد از وقوع نکاح و گذشت سال‌ها نیز، با توافق و رضایت طرفین، پرداخت شود.

در صورتی که تعهد کننده پرداخت شیربها پس از وقوع عقد نکاح، از ایفای تعهد خود خودداری کند، شخصی که به نفع او تعهد شده است، می‌تواند با تشکیل حساب کاربری ثنا، تنظیم دادخواست و سپس ثبت و ارسال آن از طریق دفاتر خدمات قضایی به دادگاه، پرداخت وجه شیربها را به شیوه قانونی، درخواست کند.

شیربها پس از طلاق

سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که پس از طلاق زوجین آیا شیربها به خانوم تعلق میگیرد یا خیر؟

در پاسخ این سوال باید گفت که در قانون، شیربها تنها در صورتی که در هنگام انعقاد عقد نکاح بر پرداخت آن به زن توافق و تعهد شود و پرداخت کننده از انجام این تعهد منصرف نشود، به زن تعلق می‌گیرد. در این صورت، زن حق دارد که در زمان طلاق یا حتی پیش از آن، اقدام به مطالبه شیربهای تعهد شده نماید.

اما در موارد دیگر، مانند عدم توافق بر پرداخت شیربها یا انکار تعهد، تصور اینکه شیربها به زن در هنگام طلاق تعلق می‌گیرد، به عنوان یک حق مالی، قابل قبول نیست. به عبارت دیگر، قانونگذار شیربها را به عنوان یکی از حقوق مالی زنان در زمان طلاق در نظر نمی‌گیرد و تنها حقوق مالی قابل مطالبه زنان در این زمان شامل مهریه، نفقه معوقه، اجرت المثل و ….می‌باشد.

سخن پایانی

تعیین مبلغ و روند دریافت شیربها یک فرآیند مهم در مراسم عقد نکاح است که بسته به توافقات قبلی بین خانواده دختر و پسر، انجام می‌شود. قبل از انعقاد این قرارداد مقدس، خانواده‌های داماد و عروس می‌بایست در مورد مبلغ و شرایط شیربها توافق کنند. سپس، به طور معمول، خانواده داماد مسئول پرداخت این مبلغ به خانواده عروس خواهد بود.

در این فرآیندعرفی، قانون ما درباره شیربها به طور صریح ساکت است. اصولاً، هیچ مقرره قانونی وجود ندارد که به طرفین این معامله الزامی در باره دریافت یا پرداخت شیربها نمایاند و کاملا به توافق دو طرف و خانواده های آنها بستگی دارد. برای دریافت مشاوره تخصصی درباره شیربها و سایر مسائل حقوقی مرتبط با ازدواج و خانواده، شما می‌توانید به ما مراجعه کنید. وکلای ما با تجربه و تخصص در این زمینه، آماده‌اند تا در سریع‌ترین زمان ممکن به شما کمک کنند. آن‌ها با دقت به شرایط شما گوش می‌دهند، مسائل را تجزیه و تحلیل می‌کنند و به شما راه‌حل‌های قانونی مناسب را ارائه می‌دهند.

در صورت نیاز به مشاوره تخصصی همین الان با موسسه حقوقی دادخواهان مجد تماس بگیرید.

سوالات متداول